Pałace Dolnego Śląska

Wybraliśmy się do Książa – jednego z najbardziej znanych, a jednocześnie tajemniczych miejsc w Polsce. W Książu znajduje się największy zamek na Dolnym Śląsku i trzeci co wielkości zamek w Polsce. Kompleks zamkowy jest pięknie położony w górzystej scenerii Pogórza Wałbrzyskiego (na terenie Książańskiego Parku Krajobrazowego). Zamek związany był z arystokratycznym rodem von Hochberg, Książ ma bogatą historię, był miejscem spotkań koronowanych głów, a podczas II wojny światowej został przeznaczony na kwaterę Hitlera.

Zamek Książ by Kateryna Baiduzha – Praca własna, CC BY-SA 4.0

Czasy piastowskie i czeskie

Książ leży na Śląsku, który stanowił część ziem polskich od czasów Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Ziemie te przechodziły kolejno w ręce śląskich Piastów (po rozbiciu dzielnicowym), Czech, Austrii, Prus i Niemiec. Łącznie region ten przynależał do Polski przez 393 lata (do Prus i Niemiec przez 203 lata).

Początki zamku wiążą się ze śląskimi Piastami i potrzebą obronny granic Księstwa świdnicko-jaworskiego. Zamek został wybudowany pod koniec XIII w. przez księcia świdnicko-jaworskiego Bolka I Surowego, na miejscu dawnego grodu drewnianego. Bolko I przeniósł do nowo wybudowanego zamku swoją siedzibę z Lwówka. Już w 1463 r. warownia przeszła w ręce króla czeskiego Jerzego z Podiebradów.

Hochbergowie

W 1509 r. zamek został oddany w ręce rodziny Hochbergów. Podczas wojny trzydziestoletniej zamek został w dużym stopniu zniszczony. Przebudowę w stylu barokowym zapoczątkował w I poł. XVIII w. Konrad Ernst Maksymilian von Hochberg. Przed I wojną światową wybudowano palmiarnię w sąsiednim Lubiechowie. Ostatnią z rodziny Hochbergów na zamku była Maria Teresa Oliwia Hochberg von Pless, zmuszona w 1940 r. do opuszczenia Książa.

Zamek Książ, by Jakub Hałun – Praca własna, CC BY-SA 4.0
Dziedziniec zamkowy, by Jar.ciurus – Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl,
Podzamcze
Wewnętrzny dziedziniec
Mury zamkowe
Zamek widziany z tarasów zamkowych
Komnata Maximiliana
Komnata Maximiliana

Czasy hitlerowskie

W 1939 r. władze III Rzeszy przejęły zamek z przeznaczeniem na kwaterę Adolfa Hitlera. Organizacja Todt przebudowała zamek, wydrążono szyb windowy głębokości 40 metrów, a pod zamkiem tunele i podziemny schron. Pod ziemią stworzono przynajmniej dwa poziomy kuluarów i komór, połączonych z piwnicami zamku. Pierwszy poziom znajduje się 15 metrów pod ziemią, a drugi 53 metry pod dziedzińcem i zawiera cztery sztolnie oraz sieć krzyżujących się ze sobą szerokich korytarzy, a także cztery wybetonowane komory.

Sztolnie pod zamkiem
Infrastruktura tuneli

Czasy powojenne

Po drugiej wojnie światowej Książ znalazł się w granicach Polski. Zamek został zdewastowany i splądrowany przez stacjonujące w nim wojska radzieckie. Obecnie zamek został odbudowany i przekazany dla ruchu turystycznego.

Stary Książ

Zamek w Starym Książu jest położony jest na wzgórzu nad przełomem Pełcznicy w południowo-wschodniej części Książańskiego Parku Krajobrazowego. Pod koniec XIII wieku książę Bolko I Surowy zbudował murowany zamek obronny. Po przejęciu księstwa świdnicko-jaworskiego przez króla czeskiego w 1392 r. warownia straciła na znaczeniu i popadła w ruinę. Pod koniec XVIII w. właściciel zamku Książ – Jan Henryk VI von Hochberg przebudował ruiny na romantyczny zamek średniowieczny. Zamek został w 1945 r. spalony przez wojska radzieckie.

Stary Książ by Tomasz Leśniowski – Praca własna, CC BY-SA 4.0

Palmiarnia

Niedaleko Książa, książę Henryk XV von Pless wybudował na początku XX w. wspaniałą palmiarnię.

Budynek główny by Kapacytron – Praca własna, CC BY-SA 3.0
by Kroton , Praca własna, CC BY 3.0

Kuchnia regionalna

Na podzamczu w Książu jest kilka restauracji, które nastawione są na obsługę wielkich rzeszy turystów. Nie polecamy ich. Wydaje się, że dużo zdrowiej i taniej można zjeść w barach i restauracjach, które znajdują się w niedaleko położonej dzielnicy Wałbrzycha – Podzamczu.

Praktyczne informacje

  • Palmiarnia w Wałbrzychu Lubiechowie, ul. Wrocławska 158, tel. 74 666 33 15.
  • Pierogarnie i restauracje na Podzamczu:
    • Pierogarnia na Basztowej, Basztowa 59A, Wałbrzych  (świetne pierogi np. z mięsem oraz zbójnickie)
    • Pierogsy, ul. Forteczna 60c, Wałbrzych (spory wybór pierogów, np. ruskie i ze szpinakiem oraz pyszne knedle ze śliwkami).
    • Restauracja Dobra Nasza, ul. Blankowa 8B, Wałbrzych (tradycyjna kuchnia, kotlet schabowy, placki z gulaszem, kluski śląskie
    • Zmiana Tematu, Forteczna 1H, Wałbrzych (żurek, pyszne burgery, sernik z kokosem)