Bieszczadzkie Cerkwie Drewniane (fragment trasy R102)

Bojkowie

Bojkowie to grupa etniczna górali pochodzenia rusińskiego i wołoskiego, zamieszkująca Karpaty Wschodnie, na wschód od linii Cisna-Baligród-Ustrzyki Dolne w Bieszczadach do doliny Łomnicy w Gorganach. Na zachodzie sąsiadowali z Łemkami, na wschodzie z Hucułami. Bojkowie byli wyznania grekokatolickiego. Cerkwie budowane były w niemal każdej wsi. Bojkowie zostali wysiedleni na Ukrainę podczas akcji „Wisła” w 1947 r. i wtedy też spalono bieszczadzkie cerkwie. Ocalały w większości cerkwie bojkowskie. Skąd taka różnica? Ano stąd, że po wojnie tereny wokół Ustrzyk Dolnych i Lutowisk należały do Związku Sowieckiego i nie objęła ich akcja „Wisła”. Granica przebiegała pomiędzy Ustianową Dolną i Górną i dalej biegła wzdłuż Sanu. Tereny te uzyskaliśmy w 1951 r. i dzięki temu mogliśmy się udać na wycieczkę szlakiem cerkwi bojkowskich.

Cerkwie bojkowskie

Cerkwie bojkowska to drewniane budowle o charakterze trójdzielnym (babiniec, nawa, prezbiterium). W przeciwieństwie do cerkwi łemkowskich, które są przykryte jednym dachem, cerkwie bojkowskie mają niezależne kopułowe dachy nad każdą częścią cerkwi. Kopuły mają kształt ośmioboczny lub czworoboczny. Dzwonnice cerkiewne są na ogół konstrukcjami wolnostojącymi.

Cerkiew Opieki Matki Bożej w Równi

Cerkiew Opieki Matki Bożej w Równi to dawna greckokatolicka cerkiew zbudowana w II poł. XVIII w. Jako świątynia greckokatolicka funkcjonowała do 1951, kiedy Bojkowie zostali wysiedleni. W następnych latach porzucona świątynia była wykorzystywana jako magazyn. Od 1969 funkcjonuje jako kościół rzymskokatolicki.

Dawna cerkiew Opieki Matki Bożej w Równi
Wnętrze kościoła
Obraz w ołtarzu

Cerkiew św. Michała Archanioła w Bystrem

Cerkiew św. Michała Archanioła w Bystrem to dawna cerkiew greckokatolicka, zbudowana w 1902 r. Po 1951 r., od czasu wysiedlenia Bojków, wykorzystywano ją jako kościół rzymskokatolicki. Wkrótce jednak została opuszczona i zaczęła ulegać dewastacji. Obecnie świątynia jest obiektem muzealnym.

Cerkiew św. Michała Archanioła w Bystrem, dzwonnica
Cerkiew św. Michała Archanioła w Bystrem
Pusty ikonostas
Fragment ikonostasu
Drabina z jednego kawałka drzewa
Kopuła dachowa
Namiotowe dachy, typowe dla cerkwi bojkowskich

Cerkiew Narodzenia Bogurodzicy w Michniowcu

Cerkiew Narodzenia Bogurodzicy w Michniowcu to dawna cerkiew greckokatolicka. Została zbudowana w 1863 r. Cerkiew ma nietypową nawę w postaci ośmioboku, a także chór, obiegający większą część cerkwi. Cerkiew po 1951 r. została zamknięta. Przez pewien czas służyła jako magazyn na zboże. Od 1971 r. cerkiew pełni funkcję kościoła rzymskokatolickiego.

Trójdzielna cerkiew bojkowska, ośmioboczna nawa
Cerkiew Narodzenia Bogurodzicy w Michniowcu

Dzwonnica

Kuchnia regionalna

By spróbować kuchni regionalnej wybraliśmy się Smolnika do karczmy „Wilcza Jama”. Na wzgórzu ponad karczmą znajduje się kolejna cerkiew bojkowska pw. św. Michała Archanioła.

Wilcza Jama
Podczas posiłku towarzyszą nam niedźwiedzie, wilki i ryś

„Wilcza Jama” to dzisiaj przede wszystkim kultowa karczma bieszczadzka oferująca kuchnię myśliwską. Wystój karczmy stanowi kilkadziesiąt wypchanych zwierząt i setki rogów. Świeże produkty, miła i fachowa obsługa plus nienaganna czystość oraz klimat miejsca dopieszczą każdego turystę.

Pożyteczne informacje 

  • Wilcza Jama – karczma myśliwska, Smolnik 23