Szczypta historii
Wybraliśmy się na wycieczkę w okolice Szydłowca, który leży na rdzennie polskiej ziemi radomskiej. Szydłowiec w I Rzeczpospolitej należał do ziemi sandomierskiej. Po III rozbiorze region został zagarnięty przez Austriaków. W 1809r., po walkach z Austrią, został włączony do Księstwa Warszawskiego. Po klęsce Napoleona w 1815 r. region wszedł w skład Królestwa Polskiego pod protektoratem Rosji. W sumie region przynależy do Polski przez 931 lata.
Zamek w Chlewiskach
Zamek w Chlewiskach należący do rodu Duninów został wzniesiony w późnym średniowieczu w miejscu XII-wiecznego grodziska. Na ruinach średniowiecznego zamku zbudowano pierwszy dwór. Przebudowano go na pałac na początku XVII wieku, a następnie w XIX w. w stylu klasycystycznym. Budowla składa się z dwóch oszkarpowanych skrzydeł stykających się pod kątem prostym.
Kościół św. Stanisława Bp Męczennika w Chlewiskach
Kościół wzniesiony został w 1511 r. w stylu późnogotyckim z wykorzystaniem murów poprzedniego romańskiego kościoła z połowy XIII wieku. Fundatorem budowy był Mikołaj Chlewicki. Świątynia była kilkakrotnie przebudowywana, a w latach 20. XX wieku zamieniono ją na bazylikę. Wewnątrz znajdują się XVI-wieczne gotyckie rzeźby: Matki Boskiej z Dzieciątkiem, św. Anny Samotrzeciej i Chrystusa Zmartwychwstałego. W prezbiterium można obejrzeć nagrobek jednego z właścicieli pałacu, Wawrzyńca Chlewickiego (zm. 1613 r.), epitafium księdza Szydłowskiego z I połowy XVII wieku i klasycystyczny nagrobek Katarzyny z Sapiehów Sołtykowej. Obok kościoła stoi dzwonnica z XVIII wieku.
Szydłowiec
Szydłowiec to znany ośrodek wydobycia i obróbki piaskowca. Pierwszymi właścicielami miasta była rodzina Szydłowieckich. W 1401 r. Jakub i Sławko Szydłowieccy ufundowali kościół parafialny św. Zygmunta oraz nadali dotychczasowej osadzie prawa miejskie. W 1470–1480 zostaje wybudowany murowany, gotycki zamek, wzniesiony w miejscu istniejącego już grodu. Na przełomie XV i XVI w., Szydłowieccy ufundowali nowy, murowany z piaskowca, późnogotycki kościół farny.
W 1548 r. właścicielami miasta (poprzez małżeństwo) stali się Radziwiłłowie. Dokonali oni przebudowy i rozbudowy zamku (stąd herb Radziwiłła w portalu zamkowym). Miasto rozwijało się aż do XVIII w., kiedy to epidemie i wojny ze Szwecją przyniosły Szydłowcowi upadek.
Zamek w Szydłowcu
Zamek został wybudowany w przez Stanisława Szydłowieckiego w latach 1470–1480 na miejscu dawnego grodu. Usytuowany jest na sztucznie usypanej wyspie i jest otoczony fosą.
Na początku XVII w. Radziwiłłowie dokonali przebudowy zamku. Powstał wtedy monumentalny portal wejściowy w formie arkady z parą kolumn po bokach. W bogato rzeźbionym kartuszu herbowym podtrzymywanym przez lwy, na tarczy z orłem radziwiłłowskim wykuto herby Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła: Trąby, Odrowąż – herb otoczony wężem pożerającym własny ogon, Tarnawa (babki macierzystej), Dąbrowa (babki ojczystej).
Kościół farny św. Zygmunta
Kościół farny został wybudowany ma początku XVI w. przez Jakuba Szydłowieckiego. W czasach Radziwiłłów dobudowano kruchtę zachodnią oraz sygnaturkę. Jego późnogotycka bryła nie zapowiada wrażenia, jakie czyni renesansowy wystrój wnętrz. Szczególnie zdobione są złocone ołtarze, późnogotycki poliptyk oraz nietypowy dla gotyckich kościołów płaski modrzewiowy strop. W kościele znajduje się wiele oryginalnych zabytków m.in. płyta nagrobna Mikołaja Szydłowieckiego oraz pomnik nagrobny Mikołaja Radziwiłła i jego żony Marii w kształcie śpiącej Ariadny. Kościół posiada również XIX-wieczne organy, używane także do celów koncertowych.
Pożyteczne informacje
- Herbaciarnia Faktoria, Iłżecka 1, Szydłowiec