Szczypta historii

Wybraliśmy się na wycieczkę w okolice Elektrowni Bełchatów, na pogranicze województwa łódzkiego i śląskiego. W kontekście historycznym są to chybione nazwy. Nie było nigdy „ziemi łódzkiej” – w I Rzeczpospolitej była to ziemia sieradzka. Z kolei Częstochowa i okolice nigdy nie należały do Śląska – były częścią Małopolski. Tereny te przynależą do Polski przez 931 lat (okolice Częstochowy przez 907 lat).

Elektrownia Bełchatów

Elektrownia Bełchatów jest jedną z największych na świecie elektrowni węglowych wytwarzających energię elektryczną z węgla brunatnego. Jednocześnie jest to największy w Unii Europejskiej punktowy emitent dwutlenku węgla. Elektrownia produkuje około 20% energii elektrycznej w Polsce.

Kopalnia Węgla Brunatnego „Bełchatów”

Kopalnia Węgla Brunatnego Bełchatów mieści się na terenie gminy Kleszczów. Dzięki płaconym lokalnym podatkom, gmina jest uważana za najbogatszą w Polsce. Kopalnię można obserwować z trzech punktów widokowych: na Górze Kamieńskiej oraz w Kleszczowie i Żłobnicy. Głównym odbiorcą węgla jest Elektrownia Bełchatów.

Odkrycie węgla brunatnego w regionie bełchatowskim nastąpiło w grudniu 1960 roku. Węgiel zalega w rowie tektonicznym w kilku polach wydobywczych (kolejno od wschodu):

• Kamieńsk – nie objętego eksploatacją (na północ od Góry Kamieńsk);
• Bełchatów – największe pole, od niego zaczęto eksploatację, składając wykopany nadkład na zewnętrznym zwałowisku zwanym Górą Kamieńską na której eksploatowany jest wyciąg narciarski i działa farma wiatraków. Pole Bełchatów właśnie kończy swój żywot – zasoby węgla są na ukończeniu. We wschodniej części utworzono zwałowisko wewnętrzne, w którym składowano nadkład z zachodniej części pola wydobywczego. W części zachodniej utworzone będzie jezioro;
• Szczerców – pole uruchomione w 2013 r. Nadkład jest zwałowany na zwałowisku zewnętrznym utworzonym w okolicach Chabielic. Zasoby przemysłowe pola szacowane są na 720 mln ton i powinny wystarczyć do 2040 r. Po zakończeniu eksploatacji powstanie drugie jezioro.
• Złoczew – oddalone od elektrowni o prawie 60 km, którego zasoby szacowane są na 530 mln ton. Nie podjęto jeszcze decyzji odnośnie eksploatacji.

Pole Bełchatów i pole Szczerców jest rozdzielone wysadem solnym Dębina. Aby umożliwić odkrywkową eksploatację węgla, rozbudowano olbrzymi system odwadniający (setki studni), który spowodował powstanie leja depresyjnego obejmującego obszar ponad 600 km2. W konsekwencji wyschło wiele rzek, w tym rzeka o charakterystycznej nazwie – Nieciecz.

Stróża

W Stróży możemy zwiedzić drewniany kościół św. Kazimierza i Józefa, pochodzący z XVII/XVIII w. oraz pałac z XIX w. w którym mieści się teraz szkoła.

Wola Wydrzyna

W Woli Wydrzynie znajduje się zespół pałacowy z pocz. XIX w. Pałac jest w ruinie, a otaczający park strasznie zaniedbany.

Sulmierzyce

W Sulmierzycach znajduje się klasycystyczny kościół z 1806 r. wybudowany przez właściciela wsi – Gabriela Turskiego. Kościół stanowi Sanktuarium Matki Bożej Sulmierzyckiej. Celem pielgrzymek był obraz Madonny z Dzieciątkiem namalowany przez Łukasza Cranacha Starszego, sprowadzony do Sulmierzyc w XVI wieku. Niestety, obraz został skradziony w 1995r. Obecnie z cennych zabytków w kościele należy wymienić cenne obrazy „Przemienienia Pańskiego’’ oraz „Świętej Apolonii” namalowane przez Wojciecha Gersona.

Nowa Brzeźnica

W 1417 r. król Władysław Jagiełło ufundował w Brzeźnicy murowany kościół parafialny, którego relikt (w postaci gotyckiej dzwonnicy) można odnaleźć do dziś w bryle obecnej świątyni. Obecny kościół w stylu neogotyckim został zbudowany w 1910 r. W Nowej Brzeźnicy urodził się Jan Długosz – polski kronikarz, historyk oraz dyplomata.

Stary Cykarzew

Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Starym Cykarzewie wzniesiono w czasie wojny w 1940 r.

Rybna

Współczesny kościół św. Apostołów Piotra i Pawła w Rybnej jest od 2002 r. sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej.

Widawka

Aby uruchomić kopalnię należało przełożyć koryto rzeki Widawki. Zbudowano sztuczny zbiornik Słok, służący jako zbiornik wody uzupełniającej dla Elektrowni Bełchatów. Woda w rzece częściowo pochodzi z pomp głębinowych odwadniających odkrywkę Bełchatów i Szczerców.

Kuchnia regionalna

W okolicy kopalni trudno znaleźć było jakąś karczmę regionalną. Wybraliśmy się więc do słynnej restauracji Dwór Polski w Bełchatowie. Mieści się ona w przepięknym dworze zbudowanym przez Stanisława Odrowąż-Pieniążka na pocz. XX w. Dwór jest otoczony wspaniałym parkiem.

Tym, co wyróżnia restaurację „Dwór Polski” jest jakość serwowanych posiłków, potrawy przygotowywane na bazie naturalnych składników pochodzących od lokalnych dostawców. Restauracja ma własną wędzarnię, co pozwala serwować ryby i mięsa własnoręcznie wędzone. Specjalnością restauracji jest dziczyzna i inne specjały tradycyjnej kuchni polskiej, z akcentami kuchni staropolskiej.

Pożyteczne informacje

• Restauracja Dwór Polski, Czapliniecka 144, Belchatow