Pomorze Gdańskie

Czasy piastowskie

Pomorze Gdańskie znalazło się wśród ziem polskich już w 960 r. Późniejsze lata przyniosły wielokrotne okresy uniezależniania się Pomorzan i przywracania zwierzchnictwa królów polskich. Definitywnie spory rozstrzygnął polski książę, Bolesław III Krzywousty, który pokonał Pomorzan w bitwie pod Nakłem (1109 r.) i od tego momentu datuje się podległość Pomorza Gdańskiego wobec Polski.

Krzyżacy na Pomorzu

Po sprowadzeniu krzyżaków przez Konrada I Mazowieckiego w 1226 r. dokonywali oni podboju i chrystianizacji Prusów. Udało im się opanować militarnie znaczne obszary tworząc z tych ziem własne państwo. Zachodnia granica państwa zakonnego przebiegała na Wiśle. Ich głównym portem był Elbląg. Krzyżacy dążyli jednak do opanowanie ujścia Wisły co zapewniałoby im szereg korzyści gospodarczych i umacniałoby ich pozycję strategiczną w tej części Europy.

Władca pomorski Mściwój II około 1273 roku zjednoczył księstwo gdańsko-sławieńskie, a w obliczu zagrożenia ekspansją krzyżacką zdecydował się na współpracę z władcą Wielkopolski Przemysłem II (układ w Kępnie). Układ został uzupełniony porozumieniem z Krzyżakami, podpisanym w Miliczu (1282 r.), w którym Mściwój przekazał Krzyżakom ziemię gniewską – pierwsze zwarte terytorium na lewym brzegu Wisły. W 1308 r. Krzyżacy zajęli Gdańsk, dokonali rzezi Gdańszczan i podbili Pomorze Gdańskie na okres niemal 150 lat. Kluczowa dla Pomorza była wojna trzynastoletnia z zakonem krzyżackim, (1454–1466) zakończona pokojem toruńskim, w którym Królestwo Polskie odzyskało Pomorze Gdańskie. Pozostawało ono w ramach Polski aż do I rozbioru (1772 r.), gdy Pomorze zajęli Prusacy. Łącznie tereny te należały do Polski 681 lat.

Zamek w Gniewie

Zamek w Gniewie rozpoczęli budować Krzyżacy zaraz po uzyskaniu ziemi gniewskiej (w 1282 r.). Powstał trzeci co do wielkości najpotężniejszy zamek krzyżacki na lewym brzegu Wisły, pełniąc rolę siedziby komtura gniewskiego. Zamek w Gniewie skapitulował przed wojskami królewskimi 1 stycznia 1464 r.

Na mocy II pokoju toruńskiego (1466 r.) Gniew został włączony do Polski i stał się siedzibą polskich starostów. W drugiej połowie XVII wieku starostą gniewskim był Jan Sobieski, który jeszcze zanim został królem, zbudował na podzamczu nowy barokowy budynek dla swojej żony Marii Kazimiery. Po I rozbiorze w 1772 roku zamek trafił w ręce Prusaków.  W 2010 roku właścicielem zamku została firma Polmlek, która wyremontowała zamek i dobudowała parterowy pawilon mieszczący baseny i saunę. Obecnie na zamku funkcjonuje hotel oraz muzeum.

Na podzamczu istnieje pałac Marysieńki z XVII w. zbudowany przez Jana Sobieskiego. Przekształcono go w hotel i dobudowano kolejny budynek hotelowy.

Kościół św. Mikołaja

Na rynku znajduje się gotycki kościół św. Mikołaja, zbudowany przez Krzyżaków w XIV w.

Kuchnia regionalna

Na posiłek udaliśmy się restauracji hotelowej na zamku w Gniewie. Podają tutaj znakomitą zupę grzybową, poliki wołowe, pierogi z kaczki, smaczne dania z dziczyzny,  znakomicie zrobionego sandacza i wyjątkowe desery.

Praktyczne informacje

• Zamek Gniew Hotel, ul. Zamkowa 3, Gniew