Ziemia przemyska

Ziemia przemyska, na której leży Łańcut, przynależy do Polski łącznie 553 lat. Związek z Polską zaczyna się w 1008 r., gdy Bolesław Chrobry przyłączył na 23 lata Grody Czerwieńskie do Polski. Zostały one wkrótce podbite i włączone do Rusi Kijowskiej. W 1054 r. zmarł książę Jarosław Mądry, który rozdzielił Ruś na pięciu synów i zapoczątkował okres rozbicia dzielnicowego. Powstałe Księstwo Halicko-Wołyńskie popadało w zależność lenną od chanów tatarskich i Mongołów. Książe Daniel Halicki przeniósł stolicę z Halicza do Chełma. W 1344 r. Kazimierz Wielki przyłączył do Polski ziemię przemyską i odtąd stała się ona trwałą częścią Korony Polskiej. W Rzeczpospolitej Obojga Narodów należała do województwa ruskiego. Na skutek I rozbioru ziemia przemyska trafiła w ręce Austriaków.

Łańcut

Łańcut został założony w roku 1349 na prawie magdeburskim przez króla Kazimierza Wielkiego. Król sprowadził kolonistów niemieckich z miasta Landshut z Bawarii. Koloniści przenieśli nazwę Landshut na nowo założone miasto. Ludność niemiecka z okolic Łańcuta zachowała swoją odrębność językową do pierwszej połowy XVIII w.  W XV wieku wybudowano zamek początkowo drewniany, który do XVI wieku dawał odpór najazdom tatarskim. W XVII w. Lubomirscy wybudowali jedną z najpiękniejszych rezydencji arystokratycznych w Polsce. W wyniku I rozbioru Polski w 1772 r. miasto stało się częścią Austrii, wchodząc w skład Galicji. 

Zamek Lubomirskich i Potockich w  Łańcucie

Pierwotna rezydencja w postaci wieży obronnej znajdująca się na terenie istniejącego dziś założenia, zbudowana została prawdopodobnie przez ród Pileckich i jest datowana na II poł. XVI wieku. Zamek został rozbudowany w latach 1629-1641 przez wojewodę Stanisława Lubomirskiego, herbu Szreniawa.

Zamek został otoczony potężnymi fortyfikacjami bastionowymi, które uchroniły go przed zdobyciem przez Szwedów w 1655 i Siedmiogrodzian w 1657 roku. Izabela Lubomirska tereny fortyfikacji ziemnych zamieniła na ogrody. Po jej śmierci, w roku 1816, Łańcut przeszedł w ręce jej wnuków Alfreda i Artura Potockich. W roku 1830 Łańcut stał się ordynacją z Alfredem Potockim jako pierwszym ordynatem. Potoccy w czasie II wojny światowej nie byli prześladowani przez Niemców, a w zamku mieścił się sztab Wehrmachtu. Przed wkroczeniem Armii Czerwonej 1 sierpnia 1944 roku, Alfredowi Potockiemu udało się uciec na Zachód i bardzo wiele dóbr zamkowych – za pozwoleniem Niemców – wywieźć. W czasie działań wojennych II wojny światowej zamek nie ucierpiał. Zamek został przejęty przez władze Polski Ludowej i zamieniony w muzeum. Zamek jest Pomnikiem Historii.

Powozownia Zamek Łańcut

Nieopodal zamku znajduje się powozownia z k. XIX w., obecnie muzeum powozów. Muzeum posiada największy w Polsce zbiór karet, bryczek i powozów.

Kościół farny Świętego Stanisława Biskupa

Pierwotnie zbudowano tutaj w 1488 r. kościół św. Barbary. Wkrótce został on zamieniony na zbór protestancki (w 1569 r.). Katolicy odzyskali świątynię w 1628 roku. Kościół gruntownie przebudowano w 1900 r. W świątyni umieszczony jest koronowany cudami słynący obraz Matki Boskiej Szkaplerznej oraz chrzcielnica w stylu barokowym, wykonana z czarnego marmuru z XVII w.

Synagoga

W Łańcucie mamy cenny zabytek architektury żydowskiej – synagogę o wyjątkowo dobrze zachowanym wnętrzu. Została ona zbudowana w 1761 r. W 1939 roku była częściowo spalona przez Niemców, następnie po remoncie użytkowana jako magazyn. Obecnie jest tu muzeum.

Kuchnia regionalna

Najlepsze lody we wszystkich owocowych smakach zjemy w Gelaterii Paradiso. Na pyszną kawę, świetne domowe ciasto i różne rodzaje muffinek powinniśmy się udać do Zacisza Anioła.

Praktyczne informacje

• Gelateria Paradiso Łańcut, ul. Kościuszki 5, Łańcut
• Zacisze Anioła Palarnia Kawy Kawiarnia, ul. Ottona z Pilczy 21, Łańcut