W Górach Wałbrzyskich: Zagórze Śląskie i Jedlina Zdrój

Szczypta historii

Dolina Bystrzycy należała do państwa pierwszych Piastów. W czasach rozbicia dzielnicowego stała się częścią Księstwa jaworsko-świdnickiego. W 1392 r. na mocy układu o dziedziczeniu region przeszedł pod panowanie czeskie, w 1742 r. wraz z całym Śląskiem w ręce Prus, a później Niemiec. Łączny czas przynależności regionu do Polski wynosi 393 lata. Przypomnijmy, że czas przynależności do Czech wynosił 350 lat, a Prus i Niemiec 203 lata.

Góry Wałbrzyskie

Góry Wałbrzyskie leżą na obszarze północnej części niecki śródsudeckiej, w której warstwy skalne zapadają się ku południu. Zbudowane są ze skał osadowych, głównie piaskowców, zlepieńców i łupków oraz wulkanicznych – porfirów, melafirów i ich tufów. Skały te powstały w karbonie i permie. W górnym karbonie powstały złoża węgla kamiennego, a w mezozoiku – żyłowe złoża barytu. Powierzchnie wysoczyzn pokrywają plejstoceńskie lessy, natomiast zbocza gór plejstoceńskie i holoceńskie rumosze skalne i gliny zboczowe. Najwyższym szczytem jest Borowa – 853 m n.p.m. (a nie Chełmiec, jak przez wiele lat uważano, który mierzy 850 m n.p.m).

Widok z Rogowca na Rybnicki Grzbiet, Borową i Górę Suchą by JDavid – Praca własna, CC BY-SA 4.0

Zagórze Ślaskie

Wieś powstała jako osada związana z zamkiem Grodno, który został zbudowany w pierwszej połowie XIV w. przez książąt jaworsko-świdnickich. W kolejnych stuleciach Zagórze Śląskie należało do kolejnych właścicieli zamku. W drugiej połowie XIX wieku nastąpił remont i udostępnienie zamku zwiedzającym, co spowodowało przekształcenie się Zagórza w miejscowość letniskową.

Zamek Grodno

Zamek Grodno

Zamek Grodno  wznosi się na szczycie góry Choina (450 m n.p.m.) nad lewym brzegiem Bystrzycy. Malowniczą lokalizację zamku potęguje położone u podnóża góry zaporowe Jezioro Bystrzyckie. Zamek został pierwotnie wzniesiony przez Bolka I, księcia świdnicko-jaworskiego. Istniejące partie murów zamku gotyckiego powstały za księcia Bernarda i następnie panującego jego brata Bolka II. W 1392 roku po śmierci żony Bolka II, księżnej Agnieszki Habsburskiej, zamek przeszedł w ręce Korony Czeskiej. W XV w. był w posiadaniu rodzin rycerskich, które podczas wojen husyckich zajmowały się rozbojem. Kolejnym właścicielem, który w latach 1545–1587 dokonał poważnej rozbudowy zamku był Maciej von Logau. W czasie wojny trzydziestoletniej został zajęty i częściowo zniszczony przez Szwedów. W drugiej połowie XVIII w. oblegany w czasie rozruchów chłopskich. Ostatnimi właścicielami opuszczonego od 1774 roku zamku byli Zedlitzowie. Od 2018 roku w zamku uruchomiono hotel i restaurację.

Brama wjazdowa
Brama wjazdowa
Zamek dolny
Portal renesansowy
Zamek górny
Portal zamku górnego
Zamek górny, dziedziniec górny
Sala rycerska
Sala książęca
Komnata tortur
Krypta rodu von Zedlitz
Loch głodowy ze szkieletem Małgorzaty, córki burgrabiego
Zamkowa kloaka
Widok z wieży zamkowej na Jezioro Bystrzyckie, po lewej Góry Wałbrzyskie, po prawej Góry Sowie
Krzyż pokutny, krzyże stawiane w XIV -XVI w. przez zabójców w miejscu zbrodni

Pałac w Zagórzu Śląskim

Zespół pałacowy wraz z folwarkiem i parkiem pochodzi z drugiej połowy XIX w.

Zagórze Śląskie, pałac by Pnapora – Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl

Zapora wodna w Zagórzu Śląskim

Zapora wodna na Bystrzycy tworząca Jezioro Bystrzyckie, została zbudowana w 1917 r. Zapora należy do jednych z największych na Dolnym Śląsku. Kamienna zapora ma długość w koronie 230 m, szerokości u podstawy 29 m, a wysokość 44 m.

Zapora wodna na Bystrzycy
Zapora wodna na Bystrzycy

Dolina rzeki Bystrzycy, zwana kiedyś Śląską Doliną, stanowi naturalną granicę między Górami Sowimi i położonymi na zachód od nich Górami Wałbrzyskimi.

Jezioro Bystrzyckie, niedaleko Zagórza Śląskiego
Kamienny most, wzniesiony około roku 1820

Jedlina Zdrój

Najstarsze wzmianki o mieście pochodzą z XIII wieku, jako osady drwali należącej do księcia świdnicko-jaworskiego Bolka I. W XVI wieku odkryto pierwsze źródła wody mineralnej, a w XVIII w. uznano je za lecznicze i zaczęto korzystać na większą skalę. W 1723 roku osada stała się uzdrowiskiem. Źródło, od imienia Charlotty, żony Hansa Christophera barona von Seher-Thoss – właściciela Jedlinki, nazwano Charlottenbrunn. W 1768 roku Jedlina otrzymała prawa miejskie. W 1846 powstał park zdrojowy, mały ogród botaniczny i muzeum mineralogiczne.

Plac Zdrojowy w Jedlinie-Zdroju po modernizacji. Na ławeczce przy fontannie „siedzi” Charlotta von Seherr-Thoss, żona Hansa Christophera barona von Seherr-Thoss, właściciela Jedlinki; by Petroniusz / fotopolska.eu, CC BY-SA 2.5
Ławeczka Charlotty von Seher-Thoss w Jedlinie-Zdroju Autorstwa MOs810 – Praca własna, CC BY-SA 4.0
Dom zdrojowy by SchiDD – Praca własna, CC BY-SA 4.0
Wiadukt kolejowy w Jedlinie by Palnik1985 – Praca własna, CC BY-SA 4.0

Pałac Jedlinka

Pałac Jedlinka wybudowano na początku XVII w. jako barokowy dwór. W latach 1944–1945 mieściło się tu biuro projektowe nazistowskiej Organizacji Todt. Po wojnie został przekazany PGR-owi; składowano w nim m.in. siano. W 2004 wraz z terenem kupiła go spółka należąca do rodziny Ledów. Pałac oraz przyległe budynki zostały odrestaurowane. Obecnie znajduje się w nich muzeum, hotel, hostel, sale balowe, a od 2014 w pałacu działa restauracyjny Browar Jedlinka.

Pałac Jedlinka
Pałac Jedlinka
Park by SchiDD – Praca własna, CC BY-SA 4.0

Kuchnia regionalna

Browar Jedlinka oferuje tradycyjne polskie dania, a do tego wiele odmian świetnych rodzajów piwa regionalnego.

Browar Jedlinka by Jacek Halicki – Praca własna, CC BY-SA 4.0

Praktyczne informacje

  • Browar Jedlinka, Zamkowa 3, 58-330 Jedlina-Zdrój

Zaplanuj wycieczkę