Księstwo Łowickie

Maurzyce należały do tzw. klucza łowickiego arcybiskupów gnieźnieńskich, co potwierdzono już w 1136 roku. Własność ta pomnażana była nadaniami królewskimi i sejmowymi. W XVII – XVIII w. ziemie te nazywano Księstwem Łowickim (łac. Ducatus Loviciensis). W 1795 r., po III rozbiorze Polski, księstwo łowickie zostało przejęte przez rząd pruski, a następnie Napoleon (1806), przekazał je jako donację dla marszałka Francji Louisa Davouta (1807). Po upadku Napoleona Księstwo znalazło się w zaborze rosyjskim. W 1815 r. stało się własnością rządową Królestwa Polskiego, a w 1820 r. zostało nadane przez cara Aleksandra wielkiemu księciu Konstantemu i jego żonie Joannie Grudzińskiej (księżnej łowickiej), którzy przeprowadzili tam oczynszowanie chłopów. Od 1838 r. do I wojny światowej księstwo pozostawało bezpośrednią własnością carów, którzy często urządzali w okolicy wielkie polowania. Ziemia łowicka przynależy do Polski przez 902 lata.

Łowicki Park Etnograficzny w Maurzycach

Skansen wsi łowickiej został otwarty w 1985 r. W skansenie prezentowane są budynki dawnej wsi łowickiej, w dwóch układach przestrzennych: owalnicy z centralnym placem wioskowym i ulicówki z zabudową jednostronną. Zgodnie z zamysłem twórców skansen obrazuje tradycyjne budownictwo z terenów obejmujących dawne Księstwo Łowickie, które zamieszkane było przez Księżaków (Łowiczan). Obecnie są to tereny powiatów łowickiego i skierniewickiego.

Na terenie skansenu zgromadzono 42 obiekty: mieszkalne, sakralne i użytkowe. W większości pochodzą one z XIX i XX wieku. Wnętrza wyposażono w przedmioty odpowiednie dla danych obiektów, w tym umeblowanie, elementy gospodarstwa domowego, narzędzia rolnicze, obrazy i tkaniny. Dominują budowle drewniane konstrukcji wieńcowej i sumikowo-łątkowej, kryte dachami czterospadowymi ze strzechami.

Kościół św. Marcina został przeniesiony do Maurzyc w 2006 r. Pierwotnie został zbudowany w Wysokiennicach w 1758 r. z fundacji księcia Adama Komorowskiego, Prymasa Polski.

Wycinanka łowicka

Wycinanki łowickie to naklejanki wykonane z dużą precyzją cięcia. Składają się z drobnych elementów zdobniczych naklejonych na siebie. Cechuje je również bardzo bogata kolorystyka. Najpopularniejszymi formami tych wycinanek są ażurowe koła lub kwadraty z motywami kogutów lub pawi zwane gwiazdami oraz tzw. kodry, czyli podłużne pasy kwiatowe lub ze scenami rodzajowymi. Inna częsta forma to tasiomki, czyli dwie wstęgi spięte u góry różnokolorowym kołem.

Muzeum Ludowe Rodziny Brzozowskich w Sromowie

Muzeum Ludowe Rodziny Brzozowskich zostało założone przez Juliana Brzozowskiego ludowego rzeźbiarza, twórcy kilkuset drewnianych ludowych figur o tematyce historycznej, ilustrujących życie dawnej i współczesnej wsi oraz o tematyce sakralnej. W pierwszym pawilonie eksponowanych jest ponad 400 drewnianych rzeźb – rzeźby te składają się na kilka cykli tematycznych, takich jak: Bożonarodzeniowa Szopka Betlejemska, Procesja Bożego Ciała, czy Wesele Łowickie. Większość figur jest ruchoma dzięki mechanizmom wymyślonym i wykonanym przez autora. W drugim pawilonie można obejrzeć oryginalne stroje ludowe, tradycyjne skrzynie łowickie, stare kredensy, pająki, wycinanki, obrazy oraz ruchomą scenę „Cztery Pory Roku”. W trzecim i w czwartym pawilonie znajduje się kolekcja 35 pojazdów konnych z okolic Łowicza. Większość eksponatów stanowią tu wolanty, ale można również zobaczyć stare bryczki, sanie oraz wozy chłopskie: drabiniaste, z krypą, półkoszka i wasąg. Wystawionych jest także kilkanaście egzemplarzy końskich uprzęży oraz stare maszyny i urządzenia rolnicze.

Most spawany na rzece Słudwi

Most spawany na rzece Słudwi to pierwszy na świecie drogowy most spawany. Został wybudowany w Maurzycach w 1929 r. wg projektu inż. Stefana Bryły. Do tego czasu mosty były budowane w technologii nitowanej. Projekt ten szybko przekonał inwestorów do szerokiego stosowania technik spawalniczych w budownictwie, choć w kraju długo pozostawał jedyną realizacją tej metody w dziedzinie mostów drogowych.

Kuchnia regionalna

Na terenie skansenu w Maurzycach i funkcjonuje karczma w jednej z autentycznych chałup łowickich.

Pożyteczne informacje

• Skansen w Maurzycach, czynny codziennie oprócz poniedziałków w godz. 10.00 – 16.00.