Szczeliniec Wielki, Radków (fragment trasy D106)

Szczypta historii

Ziemia Kłodzka to kraina na pograniczu polsko-czeskim, która w przeszłości należała do Polski jedynie 130 lat. Od 1003 roku ziemia kłodzka znajdowała się pod władzą Bolesława Chrobrego. W następnych wiekach była przedmiotem sporów i wojen polsko-czeskich, które zostały zakończone przez króla Bolesława Krzywoustego i księcia czeskiego Sobiesława I w 1137 r. zawarciem Pokoju Kłodzkiego przyznającego ten region Czechom.

W 1458 Jerzy z Podiebradów, król czeski kupił ziemię kłodzką i nadał jej rangę suwerennego hrabstwa kłodzkiego, które przetrwało aż do 1816, gdy Prusacy włączyli ten region do Śląska. Po II wojnie światowej, Czesi przez wiele lat rościli sobie pretensje do Ziemi Kłodzkiej. Przebieg granicy został potwierdzony dopiero w układzie z Czechosłowacją w 1958 r., ale aż do 1972 r. teren ten przynależał jeszcze do archidiecezji praskiej.

Zastanawialiśmy się jeszcze dlaczego granica w Kotlinie Kłodzkiej ma kształt charakterystycznego worka. Okazało się, że syn Jerzego z Podiebradów sprzedał Broumowszczyznę klasztorowi z Broumova i w ten sposób rejon górnej doliny Ścinawy przestał przynależeć do hrabstwa kłodzkiego, co nadało późniejszej granicy charakterystyczny kształt.

Radków

Jako bazę wypadową w Góry Stołowe wybraliśmy Radków. W centrum, na rynku, stoi zabytkowy renesansowy ratusz (z poł. XVI w.), który później był używany jako kościół ewangelicki. Wysoką wieżę dobudowano w poł. XIX w.

Nieopodal rynku warto zobaczyć gotycki kościół św. Doroty, pochodzący z II poł. XVI w. W XVIII w., po pożarze, wnętrze przebudowano na styl barokowy.

Park Narodowy Gór Stołowych

Góry Stołowe to jedyny przykład rzeźby płytowej w polskich górach. W 1993 r. ustanowiono tu Park Narodowy Gór Stołowych. Park zajmuje 63 km² powierzchni. Nazwa „Góry Stołowe” nawiązuje do ich charakterystycznego ukształtowania – do płaskich szczytów ograniczonych urwistymi ścianami. Przed 100 mln lat (mezozoik: kreda) panowało tutaj wielkie morze, na którego dnie osadzały się piaskowce przedzielane drobnoziarnistymi marglami. Następnie, skały te zostały wypiętrzone, morze ustąpiło, a dziesiątki milionów lat erozji płyty osadowej spowodowało powstanie siatki spękań, głębokich szczelin, labiryntów i blokowisk skalnych, czy pojedynczych skałek o niespotykanych kształtach.

Szczeliniec Wielki

W krajobrazie Gór Stołowych dominuje wyspa skalna – masyw Szczelińca Wielkiego (919 m n.p.m.) i Małego (870 m n.p.m.) z imponującymi, wysokimi na dziesiątki metrów ścianami skalnymi i rozległą, wyrównaną „stołową” powierzchnią szczytową. Najlepiej wejść na szczyt z Karłowa (turystyczne centrum z barami, pamiątkami). Na szczyt wiedzie jednokierunkowy szlak składający się z ok. 700 schodów. Wśród skalnych bram znajduje się schronisko PTTK i platformy widokowe pozwalające na obserwacje całej okolicy.

Cały szczyt pokryty jest spękaną warstwą piaskowców tworzących labirynt niespodziewanych form skalnych. Kulminacja 919 m n.p.m. otoczona jest skałami Wielbłąd i Kaczęta. Najciekawszy odcinek to szlak zejściowy wiodący przez olbrzymie rozpadliny skalne takie jak Diabelska Kuchnia i Wąwóz Piekiełko. Osoby tęższe mają tutaj sporo problemów. Widząc w Piekiełku pochylone ściany skalne, możemy się zastanawiać, czy podlegają one dalszym ruchom. Naukowcy prowadzą tu regularne pomiary i potwierdzili, że ściana Piekiełka rocznie przesuwa się o 1,43 mm w poziomie oraz osiada ok. 1 mm. Podpierając na wszelki wypadek skałę patykiem ruszyliśmy dalej do Nieba. Przed nami Kołyska, którą każdy prawdziwy turysta musi pokolebać (ruchoma skała). Obok Słonia znajdują się platformy widokowe.

Kuchnia regionalna

Na obiad udaliśmy się do restauracji „Graniczna” w Radkowie, która specjalizuje się w przygotowywaniu tradycyjnych dań kuchni polskiej, gdzie obok prostych ale smakowitych i niedrogich potraw typu „Placki po węgiersku”, czy też pierożki szpinakowe „Pychotka” serwowane są także dania bardziej wyszukane, np. „Łapa niedźwiedzia” (schab w panierce z duszonymi pieczarkami, serem  i papryką) czy też „Kotlet Stołowogórski” (z imbirem i plastrem salami w omlecie).

Praktyczne informacje

• Dom Gościnny „Radków – Góry Stołowe”, ul. Rynek 18, tel. 74 8712 687
• Restauracja „Graniczna”, adres j.w.