Ziemia krośnieńska

Płynące przez ziemię krośnieńska Jasiołka i Wisłok były przez wiele lat rzekami granicznymi. W czasach wczesnosłowiańskich na wschód od Krosna rozpościerały się Grody Czerwieńskie, które Bolesław Chrobry w 1008 r., przyłączył na 23 lata do Polski. Zostały one wkrótce podbite i włączone do Rusi Kijowskiej. W 1054 r. zmarł książę kijowski Jarosław Mądry, który rozdzielił Ruś na pięciu synów i zapoczątkował okres rozbicia dzielnicowego. Powstałe Księstwo Halicko-Wołyńskie popadało w zależność lenną od chanów tatarskich i Mongołów. W 1344 r. Kazimierz Wielki przyłączył do Polski ziemię krośnieńską i odtąd stała się ona trwałą częścią Korony Polskiej. W Rzeczpospolitej Obojga Narodów tereny na zachód od Krosna należały do województwa krakowskiego, a na wschód do województwa ruskiego. Na skutek I rozbioru ziemia krośnieńska trafiła w ręce Austriaków. Tereny na zachód od linii Krosno-Strzyżow należały łącznie do Polski przez 902, na wschód tylko 553 lat.

Górny i dolny zamek w Kamieńcu

Prządki

Czarnorzecki-Strzyżowski Park Krajobrazowy utworzono dla zachowania grupy skał piaskowych. Rezerwat obejmuje grupę ostańców skalnych, o wysokości do ponad 20 m, zbudowanych z gruboziarnistego piaskowca ciężkowickiego, który pod wpływem erozji przybrał oryginalne kształty. Poszczególne skały posiadają własne nazwy, m.in.: Prządka-Matka, Prządka-Baba, Herszt, Madej. Nazwa rezerwatu pochodzi od legendy głoszącej, że skały są dziewczętami zamienionymi w kamień, ukaranymi za przędzenie lnu w święto.

Prządki by Korona b – Praca własna, CC BY 3.0
Prządki
Prządki by Korona b – Praca własna, CC BY 3.0

Zamek w Kamieńcu

Zamek w Kamieńcu to typowy graniczny zamek obronny zbudowany w XIV w. za czasów Kazimierza Wielkiego. Budowla została wzniesiona na skale i składa się ze starszej części zamku wysokiego oraz zamku niskiego zbudowanego w 1448 roku. Pierwszym właścicielem zamku był rycerz Klemens z Moskarzewa, który od nazwy zamku przyjął nazwisko Kamieniecki. Zamek był przez Kamienieckich kilkukrotnie rozbudowany. Mikołaj Kamieniecki – pierwszy w Polsce dożywotni hetman wielki koronny wsławił się walkami z Wołochami (bitwa pod Suczawą) i Tatarami (bitwa pod Łopusznem i Wiśniowcem). Jego młodszy brat Marcin Kamieniecki również był hetmanem polnym koronnym.

Zamek Kamieniec
Brama zamkowa
Zamek dolny
Zamek górny
Zamek górny, pomnik Tadeusza Kościuszki
Mur graniczny i nad nim zamek wysoki

Muzeum zamkowe

Muzeum w zamku dolnym
Drzwi do zamku

Kaplica

Sala tortur

Turyści zapraszani są do sali z narzędziami tortur.

Fotele katowskie

Spór graniczny uwieczniony w Zemście Fredry

Dziedziniec zamku niższego jest oddzielony od zamku wysokiego murem granicznym (w związku z podziałem majątku). Wspólną dla obu części była kaplica i studnia. W 1530 r. Klemens Kamieniecki sprzedał swoją, niższą, wschodnią część Kamieńca Sewerynowi Bonerowi – bankierowi królowej Bony Sforzy. Jako wiano ślubne zamek przeszedł w ręce Jana Firleja herbu Lewart, marszałka wielkiego koronnego. Górny zamek nabył Jan Skotnicki i w 1606 roku przed sądem w Krośnie rozpoczął się proces między Piotrem Firlejem a Janem Skotnickim o prawo do korzystania ze studni zamkowej. Jan Skotnicki odremontował zamek i przebudował dach w taki sposób, że wody deszczowe spadały na  dziedziniec Firlejów. Stało się to przyczyną długiego sporu Skotnickich i Firlejów uwiecznionego w Zemście Aleksandra Fredry. Jan Skotnicki jest w niej Rejentem Milczkiem. W komedii tej Firlej napadł na jego robotników naprawiających mury górnego zamku i zniszczył przy okazji rynny. Skotnicki pozwał go przed sąd i wygrał sprawę, ale kres ich długoletnim zatargom, położył dopiero ślub zawarty w 1638 roku przez wojewodzica Mikołaja Firleja (Wacława), z kasztelanką Zofią Skotnicką (Klarą).

Mur graniczny
Mur graniczny

Aleksander Fredro

Zamek w 1657 r. był oblegany i został częściowo zniszczony przez wojska Jerzego II Rakoczego. W 1828 roku Aleksander Fredro wziął ślub z Zofią i otrzymał w posagu klucz korczyński, z połową starego zamku w Kamieńcu.  Studiując dokumenty związane z historią otrzymanego majątku, Fredro natrafił na akta procesowe właścicieli zamku kamienieckiego z pierwszej połowy XVII wieku: Piotra Firleja i Jana Skotnickiego. Na podstawie dziejów tego 30-letniego sporu napisał komedię Zemstę.

Aleksander Fredro

Dwór Kombornia

Dwór w Komborni został wzniesiony w połowie XVIII wieku w miejscu starego zamku przez właściciela Komborni, Ignacego Urbańskiego, stolnika przemyskiego. Dwór jest otoczony parkiem krajobrazowym ze stawami (dawna fosa). Dwór był własnością Moskorzewskich, Firlejów, Urbańskich, Szelińskich. Obecnie mieści się tutaj hotel.

Dwór Kombornia
Dwór Kombornia, część parkowa

Kuchnia regionalna

Na posiłek wybraliśmy się do Mocium Panie, restauracji położonej nieopodal zamku w Kamieńcu (Odrzykoniu). Polecamy jako bardzo urocze miejsce z pysznym jedzeniem!

Praktyczne informacje

  • Mocium Panie, Podzamcze 29, Odrzykoń
  • Restauracja Magnolia, Kombornia Manor Hotel & SPA, Korczyna