Połoniny Bieszczadzkie (fragment trasy R103)
Mapa regionu Bieszczadów Zachodnich | http://smakipolski.pl/www/mapa/#Mapar1 |
Mapa szlaków turystyki kulinarnej | https://smakipolski.pl/www/mapa/#Trasy&miasto=wetlina https://smakipolski.pl/www/mapa/#Trasa274 |
Szczypta historii
Będąc w Bieszczadach nie sposób pominąć Pasma Połonin i nie zdobyć najwyższego szczytu Bieszczadów – Tarnicy o wys. 1346 m n.p.m. Górna część Doliny Wołosatego (Ustrzyki Grn.- Wołosate) to jeden z najdzikszych zakątków Bieszczadów, gdzie można uciec od tłumów. Jeszcze przed wojną był to teren trudno dostępny. Nie było tu żadnej asfaltowej drogi. Najbliższa zaczynała się w Stuposianach. Do Ustrzyk Górnych i Wołosatego prowadziły tylko drogi gruntowe. Aby umożliwić eksploatację bogatych lasów zbudowano w latach 1900–04 kolejkę wąskotorową o długości 60 km z Ustrzyk Górnych przez Pszczeliny, Stuposiany, Muczne, Tarnawę Niżną i Wyżną do Sokolików Górskich (połączenie z linią normalnotorową Chyrów – Sianki – Użhorod).
Tereny te zostały wysiedlone już w 1944 r. Powojenna granica z ZSRR biegła wzdłuż Sanu, więc „worek bieszczadzki” miał jedyne połączenie poprzez Berehy Górne i Wetlinę drogami gruntowymi. Tereny te były całkowicie zapomniane aż do lat 1955 – 1962, kiedy to zbudowano Wielką Pętlę Bieszczadzką z Wetliny przez Ustrzyki Górne do Lutowisk. Dzisiaj zarówno Ustrzyki Górne, jak i Wołosate to ciągle niewielkie miejscowości turystyczne. Z uwagi na objęcie Masywu Tarnicy obszarem parku narodowego i skanalizowanie ruchu turystycznego do praktycznie tylko kilku szlaków oraz wyłączenie z ruchu turystycznego pasma granicznego na odcinku od Wielkiej Rawki do Kińczyka Bukowskiego (i dalej do Piniaszkowego) tereny te są nadal wybitnie dzikie.
Główny Szlak Beskidzki
Andrzej zaproponował by wycieczkę na Tarnicę odbyć Głównym Szlakiem Beskidzkim (GSB). Został on wyznaczony czerwonymi znakami w latach 1929-35 przez całe polskie góry. Zaczynał się on w Ustroniu w Beskidzie Śląskim i poprzez Beskid Sądecki, Beskid Niski, Bieszczady prowadził aż do Czarnohory, która kiedyś należała do Polski. Po wojnie skrócono go do Rozsypańca i zakończono w Wołosatem. GSB to najdłuższy obecnie szlak turystyczny w polskich górach o długości 496 km kilometrów. Rekord przejścia tej trasy to 107 godzin.
Droga na Przełęcz Bukowską
Postanowiliśmy przebyć trasę pod prąd, dojechaliśmy samochodem do Wołosatego i stąd wyruszyliśmy utwardzoną leśną drogą w kierunku przełęczy Beskid pod Menczyłem i dalej na przełęcz Bukowską. Licząca 8 km droga miała się stać w czasach gierkowskich trzecią pętlą bieszczadzką (z Przełęczy Bukowskiej zejść na dół do Bukowca i Tarnawy Niżnej).
Wychodzimy na Przełęcz Bukowską (1127 m n.p.m.), gdzie na grzbiecie granicznym zaczyna się Połonina Bukowska.
Rozsypaniec -Halicz
Stąd już niedaleko na Rozsypaniec (1280 m n.p.m.). Na szczytach znajdziemy resztki okopów z I wojny światowej.
Wchodzimy na piramidę Halicza (1333 m n.p.m.) z charakterystycznym krzyżem. Rozpościera się zapierający dech widok na cały łańcuch Bieszczadów z najwyższym szczytem Pikujem (1408 m n.p.m.). Przy dobrej widoczności widać nawet pasmo Gorganów z najwyższym szczytem, Wielką Sywulą (1836 m n.p.m.). Jak pamiętamy z historii, za Gorganami zaczyna się kraina zwana Huculszczyzną.
Halicz – Przełęcz Goprowska -Tarnica
Z Halicza schodzimy trawersując Kopę Bukowską i Krzemień na Przełęcz Goprowską. Nazwa wzięła się z faktu, że aż do 2009 roku pod przełęczą, przy źródle dopływu Wołosatki, w sezonie letnim działał posterunek GOPR w formie namiotu.
Najwyższy szczyt Bieszczadów Zachodnich –Tarnica
Z Przełęczy Goprowskiej już blisko na Przełęcz pod Tarnicą (1285 m n.p.m.) i szczyt Tarnicy (1346 m n.p.m.) z charakterystycznym krzyżem.
Wracamy do Wołosatego szlakiem niebieskim. Dochodząc do wsi przechodzimy przez dawne cerkwisko.
Pożyteczne informacje
- dane o trasie: długość: 18 km, suma podejść: 830 m
- Zajazd „Pod Caryńską”, Ustrzyki Górne 1a, https://carynska.pl/