Połoniny Bieszczadzkie (fragment trasy R103)

Mapa regionu Bieszczadów Zachodnichhttp://smakipolski.pl/www/mapa/#Mapar1
Mapa szlaków turystyki kulinarnejhttps://smakipolski.pl/www/mapa/#Trasy&miasto=wetlina
https://smakipolski.pl/www/mapa/#Trasa274

Szczypta historii

Będąc w Bieszczadach nie sposób pominąć Pasma Połonin i nie zdobyć najwyższego szczytu Bieszczadów – Tarnicy o wys. 1346 m n.p.m. Górna część Doliny Wołosatego (Ustrzyki Grn.- Wołosate) to jeden z najdzikszych zakątków Bieszczadów, gdzie można uciec od tłumów. Jeszcze przed wojną był to teren trudno dostępny. Nie było tu żadnej asfaltowej drogi. Najbliższa zaczynała się w Stuposianach. Do Ustrzyk Górnych i Wołosatego prowadziły tylko drogi gruntowe. Aby umożliwić eksploatację bogatych lasów zbudowano w latach 1900–04 kolejkę wąskotorową o długości 60 km z Ustrzyk Górnych przez Pszczeliny, Stuposiany, Muczne, Tarnawę Niżną i Wyżną do Sokolików Górskich (połączenie z linią normalnotorową Chyrów – Sianki – Użhorod).

Tereny te zostały wysiedlone już w 1944 r. Powojenna granica z ZSRR biegła wzdłuż Sanu, więc „worek bieszczadzki” miał jedyne połączenie poprzez Berehy Górne i Wetlinę drogami gruntowymi. Tereny te były całkowicie zapomniane aż do lat 1955 – 1962, kiedy to zbudowano Wielką Pętlę Bieszczadzką z Wetliny przez Ustrzyki Górne do Lutowisk. Dzisiaj zarówno Ustrzyki Górne, jak i Wołosate to ciągle niewielkie miejscowości turystyczne. Z uwagi na objęcie Masywu Tarnicy obszarem parku narodowego i skanalizowanie ruchu turystycznego do praktycznie tylko kilku szlaków oraz wyłączenie z ruchu turystycznego pasma granicznego na odcinku od Wielkiej Rawki do Kińczyka Bukowskiego (i dalej do Piniaszkowego) tereny te są nadal wybitnie dzikie.

Główny Szlak Beskidzki

Andrzej zaproponował by wycieczkę na Tarnicę odbyć Głównym Szlakiem Beskidzkim (GSB). Został on wyznaczony czerwonymi znakami w latach 1929-35 przez całe polskie góry. Zaczynał się on w Ustroniu w Beskidzie Śląskim i poprzez Beskid Sądecki, Beskid Niski, Bieszczady prowadził aż do Czarnohory, która kiedyś należała do Polski. Po wojnie skrócono go do Rozsypańca i zakończono w Wołosatem. GSB to najdłuższy obecnie szlak turystyczny w polskich górach o długości 496 km kilometrów. Rekord przejścia tej trasy to 107 godzin.

Widok na zaśnieżoną Tarnicę z Wołosatego
W dali Szeroki Wierch

Droga na Przełęcz Bukowską

Postanowiliśmy przebyć trasę pod prąd, dojechaliśmy samochodem do Wołosatego i stąd wyruszyliśmy utwardzoną leśną drogą w kierunku przełęczy Beskid pod Menczyłem i dalej na przełęcz Bukowską. Licząca 8 km droga miała się stać w czasach gierkowskich trzecią pętlą bieszczadzką (z Przełęczy Bukowskiej zejść na dół do Bukowca i Tarnawy Niżnej).

Droga na Przełęcz Bukowską
Mokradła
Leśny staw założony przez bobry
Odbicia uschniętych drzew w stawie
Górna Wołosatka
Jesienne kolory
Zarośla czosnku niedźwiedziego

Wychodzimy na Przełęcz Bukowską (1127 m n.p.m.), gdzie na grzbiecie granicznym zaczyna się Połonina Bukowska.

Przełęcz Bukowska, słupy graniczne
Przełęcz Bukowska, widok na Kińczyk Bukowski, na prawo Opołonek
Przełęcz Bukowska, widok na Doliną Bystrego, w dali po prawej Pikuj
Połonina Bukowska, z lewej Kińczyk Bukowski
Chlupie ślicznie błotko …

Rozsypaniec -Halicz

Skałki na Rozsypańcu (ślady okopów)

Stąd już niedaleko na Rozsypaniec (1280 m n.p.m.). Na szczytach znajdziemy resztki okopów z I wojny światowej.

W drodze na Halicz, blisko Rozsypaniec, z lewej Kińczyk Bukowski, daleko na lewo od środka Ostra Hora, na prawo Połonina Równa, po lewej stronie dalekie ośnieżone szczyty to Gorgany (nad Kińczykiem)
Gdy posypie trochę śniegiem …
Panorama z Rozsypańca
Szlak na Halicz, z lewej Tarnica
Już blisko na szczyt Halicza
Na Haliczu
Smakowicze na Haliczu

Wchodzimy na piramidę Halicza (1333 m n.p.m.) z charakterystycznym krzyżem. Rozpościera się zapierający dech widok na cały łańcuch Bieszczadów z najwyższym szczytem Pikujem (1408 m n.p.m.). Przy dobrej widoczności widać nawet pasmo Gorganów z najwyższym szczytem, Wielką Sywulą (1836 m n.p.m.). Jak pamiętamy z historii, za Gorganami zaczyna się kraina zwana Huculszczyzną.

Widok z Halicza, po prawej Tarnica
Widok z Halicza: z lewej Krzemień , w środku Bukowe Berdo
Widok z Halicza, z lewej Tarnica, w środku Krzemień
Miejscami mamy trochę śniegu

Halicz – Przełęcz Goprowska -Tarnica

Z Halicza schodzimy trawersując Kopę Bukowską i Krzemień na Przełęcz Goprowską. Nazwa wzięła się z faktu, że aż do 2009 roku pod przełęczą, przy źródle dopływu Wołosatki, w sezonie letnim działał posterunek GOPR w formie namiotu.

Schodzimy z Halicza, z prawej Masyw Tarnicy
Szlak Halicz-Przełęcz Goprowska
Kopa Bukowska (z prawej)
Na wprost Krzemień, na lewo Przełęcz Goprowska i Tarnica
Trawers
Zaśnieżony Halicz
Widok z Przełęczy Goprowskiej na Halicz (z lewej) i Rozsypaniec (z prawej)
Jagodowe polanki
Krzemień (z prawej)
Dochodzimy do Przełęczy Goprowskiej
Przełęcz Goprowska
Źródło na Przełęczy Goprowskiej, widok na Krzemień

Najwyższy szczyt Bieszczadów Zachodnich –Tarnica

Już blisko szczyt Tarnicy
Ta sama Tarnica, ale lekko zaśnieżona
Schody

Z Przełęczy Goprowskiej już blisko na Przełęcz pod Tarnicą (1285 m n.p.m.) i szczyt Tarnicy (1346 m n.p.m.) z charakterystycznym krzyżem.

Szczyt Tarnicy
Fantastyczny widok z Tarnicy, w dali Stoj (1677 m n.p.m.) z prawej, w środku bez śniegu Pikuj (1408 m n.p.m.) i zaśnieżony Wielki Wierch (1598 m n.p.m.) (w samym środku)
Smakowicze – zdobywcy szczytu Tarnicy
Tarnica
Tarnica
Szeroki Wierch z Tarnicy, daleko pośrodku Połonina Caryńska

Wracamy do Wołosatego szlakiem niebieskim. Dochodząc do wsi przechodzimy przez dawne cerkwisko.

Przełęcz pod Tarnicą i Tarnica (z prwej)
Zachód słońca
Ledwie zdążyliśmy przed zachodem Słońca

Pożyteczne informacje

  • dane o trasie: długość: 18 km, suma podejść: 830 m
  • Zajazd „Pod Caryńską”, Ustrzyki Górne 1a, https://carynska.pl/