Wybraliśmy się do śląskiego Milicza – miasta położonego w centrum największego w Europie zespołu stawów hodowlanych położonych w dolinie Baryczy.
Szczypta historii
Historia Milicza rozpoczyna się pod koniec IX w., kiedy to nad Baryczą powstała pierwsza osada. Od czasów Bolesława Krzywoustego Milicz należał do ziemi śląskiej i był siedzibą kasztelanii. Miasto należało początkowo do księstwa wrocławskiego (do Henryków Śląskich), później było miastem biskupim, piastowskich książąt oleśnickich oraz czeskim. Król czeski Władysław Jagiellończyk sprzedał miasto w 1494 r. rodzinie Kurzbachów. Na początku XVI przeszli oni na luteranizm i Milicz stał się ośrodkiem reformacji i protestantyzmu. W 1590 r. ród Kurzbachów wygasł, hrabstwo zostało na podstawie testamentu przekazane rodzinie Maltzanów. Od 1742 r. Milicz znalazł się w Królestwie Pruskim, a od 1871 r. w Cesarstwie Niemieckim. Łącznie czas przynależności Milicza do Polski wynosi 393 lat.
Zamek w Miliczu
Zamek kasztelański, a później biskupów wrocławskich został wybudowany pod koniec XIII w. W momencie budowy był trzecią co do wielkości rezydencją na Śląsku. Zamek miał trzy urządzenia ustępowe (po jednym na każdej z kondygnacji), co w tamtym okresie było wyjątkowym luksusem.
W 1282 r. w zamku doszło do podpisania tzw. „Ugody milickiej” pomiędzy Krzyżakami, a księciem pomorskim Mściwojem II. Zakon krzyżacki podważał prawa Mściwoja II do pomorza wschodniego i zgłosił sprawę do rozstrzygnięcia papieżowi Marcinowi IV. Papież zlecił przeprowadzenie śledztwa, swojemu legatowi Filipowi z Fermo. Legat dla bezpieczeństwa ulokował się w pałacu biskupów wrocławskich w Miliczu, gdzie prowadził sprawę. W myśl „Ugody milickiej” Mściwój II został zmuszony do oddania zakonowi krzyżackiemu ziemi.
Kościół łaski, obecnie kościół św. Andrzeja Boboli
W Miliczu powstał jeden z sześciu kościołów łaski powstałych po układzie altransztadzkim z 1707 roku – było to ustępstwo cesarza Habsburga wobec śląskich ewangelików. Zezwolił on na budowę nietrwałych kościołów o szkielecie drewnianym. Budowa zakończyła w roku 1714. Duży wkład w nią wniosła rodzina von Maltzanów, którzy od roku 1590 władali Miliczem.
Kościół jest zbudowany w konstrukcji szkieletowej, założony na planie krzyża greckiego. Wieża kościoła początkowo miała około 59 metrów, ale w obawie przed runięciem została w 1789 r. skrócona i jej wysokość obecnie wynosi 49 metrów. Na wieży znajdują się trzy dzwony ufundowane przez rodzinę von Maltzanów na początku XX wieku. Arcydziełem zdobiącym kościół był żyrandol odlany z brązu pochodzący z 1720 r. i bogato zdobiona ambona wraz z barokową chrzcielnicą, jednak oba te przedmioty zostały w 1955 r. zabrane do katedry poznańskiej. W 1945 roku po wysiedleniu ludności niemieckiej kościół został przekazany katolikom.
Kościół św. Michała Archanioła
Pierwszy kościół, który był wymieniany w zapiskach z XIII w., został spalony podczas wojen husyckich. Na początku XVII wieku na jego miejscu zbudowano tzw. kościół polski, w którym do poł. XVIII wieku kazania były wygłaszane w języku polskim. Obecna świątynia została zbudowana na początku XIX w. w stylu klasycystycznym.
Pałac Maltzanów
Klasycystyczny pałac został wybudowany w 1798 roku dla Joachima Karola Maltzana. Budynek wyglądem przypomina zamek Sanssouci i Neues Palais w Poczdamie. W budynku zachowało się wyposażenie elipsoidalnej sali balowej z drewnianymi kolumnami jońskimi oraz kilku sali sąsiednich.
Muzeum bombki choinkowej
W Miliczu działała aż do 2008 roku fabryka bombek. Była to największa w Polsce manufaktura szklanych ozdób choinkowych, produkująca około miliona sztuk bombek rocznie. W byłej fabryce znajduje się obecnie Muzeum Bombki, które zgromadziło ponad 6 tysięcy różnych wzorów ozdób choinkowych.
Stawy Milickie
W dolinie Baryczy rozbudowano olbrzymi zespół stawów rybnych. Liczba stawów wynosi ponad 285, a ich łączna powierzchnia liczy ok. 77 km². Maksymalna głębokość wynosi 2,5 m. Wysokość terenu: 95-120 m n.p.m. Wiele stawów jest obecnie zdewastowanych, pozbawionych wody, czasem zarośniętych. Założone przez cystersów w XIII wieku, milickie stawy rybne są największym w Europie ośrodkiem hodowli karpia. Są także jednym z cenniejszych ośrodków ornitologicznych w Europie. W 1963 roku na ich obszarze utworzono rezerwat przyrody Stawy Milickie.
Dwór pod Herbem we Wziąchowie
Dwór we Wziąchowie Wielkim został wybudowany w XIX w. Dwór otacza park z ciekawymi okazami drzew (dęby, sosna oścista, sosna himalajska, daglezja). W parku znajduje się niewielki staw. W dworku znajduje się przytulny pensjonat.
Kuchnia regionalna
Wybraliśmy się do pensjonatu Hubertówka. Prowadzona tam restauracja oferuje dania kuchni myśliwskiej oraz rybnej. Do dań mięsnych i rybnych serwowane są różne dodatki: tradycyjne ziemniaki, własnego wyrobu frytki lub kluski śląskie, różnorodne kasze oraz robione w kuchni surówki i sałatki z sezonowych warzyw. Wszystkie potrawy przygotowywane są w restauracji, z najwyższej jakości surowców, w 90% lokalnych – dziczyzna, ryby, jaja, pieczywo, owoce, warzywa, kiszonki, soki i piwa są z Doliny Baryczy.
Pożyteczne informacje
- Dworek pod Herbem, Wziąchowo Wielkie 35
- Pensjonat i Restauracja Hubertówka, Nowy Zamek 8B