Szczypta historii
Bieszczady jako część Rusi Halickiej zostały przyłączone do Polski przez Kazimierza Wielkiego w 1345 r. Aż do zaborów tereny te stanowiły część Królestwa Polskiego, a później zagarnęli je Austriacy i w 1918 r. powróciły do Polski ( w sumie 553 lat w Polsce). W okresie powojennym były to obszary intensywnej działalności partyzantki UPA. W 1947 r. zorganizowano akcję Wisła – wysiedlono wszystkich Łemków i Bojków zamieszkujących polskie Bieszczady i spalono wszystkie wsie, łącznie z cerkwiami. Dawne pola uprawne zamieniły się w górski łąki i zarosły tarniną i jałowcami.
Dolina Wetlinki (prawidłowo Wetliny)
Doliną Wetlinki od Kalnicy aż do jej ujścia do Solinki do dziś nie wiedzie żadna publiczna droga jezdna, co powoduje (na szczęście) pewne ograniczenie dla ruchu turystycznego. Zbudowane drogi leśne są idealne dla rowerzystów. W Dolinie poprowadzono w 2012 r. ścieżkę historyczną „Bieszczady Odnalezione”, wiodącą po nieistniejących już wsiach Jaworzec, Łuh i Zawój. Na jej trasie znajdują się dwujęzyczne tablice (w języku polskim i ukraińskim), wskazujące granice wsi, miejsca po cerkwiach, cmentarze, studnie z odtworzonymi cembrowinami i żurawiami oraz piwnice dawnych domostw.
Jaworzec
W Jaworzcu znajduje się bacówka PTTK wybudowana jako pierwsza w Bieszczadach w 1976 r. Do dziś nie posiada zasilania linią energetyczną – prąd czerpie z fotowoltaiki i agregatu. Z Jaworzcem związane jest mnóstwo wspomnień, gdyż Andrzej i Małgosia spędzili tutaj w 1983 roku podróż poślubną. Do schroniska przechodziło się w bród, po kolana w wodzie. Bacówkę zaopatrywano z użyciem kosza zawieszonego nad Wetlinką na linie. Dopiero później zbudowano most na wysokości Kobylskich. Z tamtymi czasami i bacówką związana jest legenda Majstra Biedy upamiętnionego w piosence Wolnej Grupy Bukowina. Majster Bieda, czyli śp. Władek Nadopta gazdował często w Jaworzcu.
Łuh (Ług) i Zawój
Nieistniejące wsie Łuh i Zawój położone są w malowniczej scenerii dawnych pól – obecnie łąk górskich. Drogi obramowane są rudbekiami i tarniną.
Rezerwat przyrody Sine Wiry
Wetlinka na wysokości wsi Zawój płynie przełomowym 7-kilometrowym odcinkiem doliny zataczając kilka „zawojów”. Ochronie podlega przełomowy odcinek rzeki i otaczający ją fragment starodrzewu bukowo-jodłowego.
Z Łuhu można wejść na Przełęcz Szczycisko i zejść do mostu na Sanie
Pożyteczne informacje
- Bacówka PTTK Jaworzec, tel.: 733 119 625