Szczypta historii

Bieszczady to tereny, które zostały przyłączone do Polski przez Kazimierza Wielkiego w 1345 r. Aż do zaborów (1772 r.) stanowiły one część Królestwa Polskiego, a później zagarnęli je Austriacy. W 1918 r. powróciły do Polski. Łączny czas przynależności  do Polski wynosi 553 lat.

Huczwice

Huczwice to nieistniejąca wieś u podnóża Chryszczatej. Wieś w XVI w. należała do rodu Balów. W 1921 roku wieś liczyła 28 domów i 156 mieszkańców. Po II wojnie światowej mieszkańców wysiedlono, zabudowania spalono wraz z drewnianą cerkwią z 1850 roku.

Rabe

Dziedzicem Rabego był Jacek Fredro, hrabia, herbu Bończa, ojciec Aleksandra Fredry. W 1945 r. upowcy spalili tu żywcem 20 Ukraińców w tym kobiety i dzieci „za nieposłuszeństwo” i współpracę z Polakami. Wieś została kompletnie spalona przez UPA i później przez wojsko polskie. Dla uczczenia gen. Karola Świerczewskiego, wieś w latach 1977-1983 nazwano Karolów. Obecnie przywrócono starą nazwę Rabe. W górnej części wsi, pod przełęczą Żebrak znajduje się czynna sezonowo Studencka Baza Namiotowa SGGW.

Rabe w 1974 uzyskało status uzdrowiska ze względu na występujące tu unikatowe źródła mineralne ze śladami arsenu (np. wody Anna i Ignacy).

Jeziorko Bobrowe

Jeziorko powstało w połowie lat 90. XX w. poprzez spiętrzenie wody na płynącym tam potoku poprzez usypanie kilkumetrowej wysokości tamy. Jeziorko zostało zasiedlone przez bobry w ramach programu reintrodukcji tego gatunku w Bieszczadach. Nad jeziorkiem można spotkać wiele gatunków zwierząt m.in. sarny, jelenie, żubry, bociany czarne, czaple. W Jeziorku żyją żaby trawne, ropuchy szare, kumaki górskie, rzekotki drzewne i trzy gatunki traszek.

Chryszczata

Chryszczata to rozległy szczyt o wysokości 997 m n.p.m. Na szczycie stoi betonowy obelisk osnowy geodezyjnej. Nazwa Chryszczata wywodzi się od łemkowskiej nazwy rośliny chreszczate zilie (czworolist pospolity).

Chryszczata to też wielkie pobojowisko i cmentarzysko. W masywie Chryszczatej znajdują się pozostałości rowów strzeleckich, bunkrów i ziemnych umocnień austriackich z roku 1914, polskich z roku 1920 oraz walk z okresu II wojny i powojennych z lat 1944–1946. W okresie I wojny światowej przebiegała tędy linia frontu, o którą walczyły wojska austriackie i rosyjskie. Na przełomie 1914/15 r. front dwukrotnie przeszedł przez Chryszczatą.

W okresie do 20 września 1944 wzgórza Chryszczatej były schronieniem oddziału partyzanckiego dowodzonego przez Mikołaja Kunickiego. W latach 1945–1947 masyw Chryszczatej były schronieniem oraz bazą wypadową dla oddziałów UPA Chrina i Stiacha. Całkowite rozbicie obozów UPA na Chryszczatej nastąpiło dopiero latem 1947 przez oddziały wojska polskiego.

Jeziorka Duszatyńskie

Jeziorka powstały 13 kwietnia 1907 r. na skutek oderwania się i obsunięcia zachodniego zbocza Chryszczatej. Powstałe osuwisko spowodowało zatamowanie odpływu potoku Olchowatego (dopływ Osławy) w kilku miejscach, tworząc naturalne zapory, a następnie powstanie jeziorek. Na tym terenie utworzono rezerwat przyrody „Zwiezło” o powierzchni 2,2 ha.

Praktyczne informacje

• Trasy turystyczne
• Chata Huczwice – baza studencka Rabe – Chryszczata:  2h50’, 8 km, suma podejść 529 m
• Chata Huczwice – Jeziorko Bobrowe – Chryszczata:  2h20’, 6 km, suma podejść 495 m