Szczypta historii

Teren Jury Krakowsko-Częstochowskiej należy do rdzennych terenów Polski i przynależy do państwa polskiego przez 907 lat. Powinniśmy się cofnąć do lat 1345–1348, w których trwała wojna polsko-czeska o Śląsk pomiędzy Janem Luksemburskim, królem Czech (i jego następcą Karolem IV) a Kazimierzem III Wielkim, królem Polski. Czesi w 1345 r. dotarli do Krakowa i rozpoczęli trwające 8 dni oblężenie polskiej stolicy. Chociaż Krakowa nie zdobyły, to spaliły Miechów. W bitwie pod Lelowem (na południe od Koniecpola) Czesi ponieśli klęskę z rycerstwem polskim wspomaganym przez Węgrów. Wojna zakończyła się w 1348 r. podpisaniem układu pokojowego w Namysłowie, który potwierdzał zwierzchnictwo Czech nad Śląskiem. Kazimierz Wielki postanowił umocnić przed najazdami Czechów całe nadgraniczne pasmo Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej poprzez budowę zamków na tym obszarze posadowionych na trudno dostępnych wapiennych skałach, tzw. Orlich Gniazd.

Wyżyna Krakowsko-Częstochowska

Wyżyna Krakowsko-Częstochowska jest częścią Wyżyny Śląskiej. Często używa się nazwy Jura, z uwagi na występujące tu skały i ostańce pochodzących z okresu jury. Obszar Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej stanowił w dalekiej historii dno morza, przez co powstało wiele warstw skał osadowych (dolomity, margle, wapienie). Na tym obszarze dominują wapienie górnojurajskie tworzące płytę. Na skutek silnych procesów krasowych, zostały wypreparowane skałki, ostańce, jaskinie.

Zamek w Rabsztynie

Zamek w Rabsztynie został wybudowany za Kazimierza Wielkiego. Władysław Jagiełło przekazał zamek w ręce Spytka Melsztyńskiego herbu Leliwa. Później zamek był w rękach Tęczyńskich, Bonerów, Firlejów. Marszałek wielki koronny Zygmunt Myszkowski w początkach XVII w. rozbudował zamek w stylu renesansowym.

Zamek w Rabsztynie by Laima Gūtmane (simka…, CC BY-SA 3.0

U podnóża zamku górnego powstał zamek dolny z trójskrzydłowym pałacem o dwóch kondygnacjach, w którym było 40 pokoi. W czasie potopu wycofujące się w 1657 roku wojska szwedzkie splądrowały i zniszczyły zamek. Zamku już nie odbudowano.

Fosa i wieża bramna w Rabsztynie
Wieża bramna w Rabsztynie by Malgorzata Kwiatkowska – Own work, CC BY-SA 4.0
Zamek dolny by Łukasz Śmigasiewicz – Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl
Zamek górny w Rabsztynie
Roślinność naskalna w zamku
Dziedziniec zamku w Rabsztynie by Michaldruk – Own work, CC BY-SA 4.0
Zamek górny
Zamek górny by Malgorzata Kwiatkowska – Own work, CC BY-SA 4.0

Zamek Smoleń

Zamek w Smoleniu został wzniesiony w stylu gotyckim w połowie XIV w., najprawdopodobniej przez Ottona z Pilczy herbu Topór i zastąpił istniejącą tu wcześniej drewnianą strażnicę.

Zamek Pilcza w Smoleniu by Jakub Hałun – Own work, CC BY-SA 3.0

Zamek górny, który składał się z murów obwodowych biegnących wokół skalnej platformy, budynku mieszkalnego we wschodniej części i cylindrycznej wieży o średnicy ok. 7,5 m. Na wschód od zamku górnego zbudowano zamek dolny składający się z kamiennego muru obronnego o grubości do 2 metrów założonego na planie pięciokąta. Na teren zamku dolnego wjeżdżało się przez zachowaną do dzisiaj gotycka ostrołukową bramę, w której znajdują się widoczne wgłębienia służące do spuszczania brony. Na dziedzińcu zamkowym znajduje się studnia, której głębokość może wynosić 100 m. W poł. XV w. Elżbieta Pilecka-Granowska, trzecia żona króla Władysława Jagiełły zbudowała zachodnią część zamku dolnego połączoną z zamkiem górnym murem biegnącym po skale. Zamek został zdewastowany przez Szwedów (1655 r.). Po trzecim zaborze (po 1795 r.) Austriacy zniszczyli zamek używając kamienia z murów do budowy komory celnej w Smoleniu (na nowej granicy austriacko-pruskiej).

Zamek górny w Smoleniu
Zamek górny i dolny (widok z wieży) by Jerzy Opioła – Praca własna, CC BY-SA 4.0
Zamek górny
Dziedziniec zamkowy
Brama wjazdowa do zamku by Jakub ch – Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl
Zamek dolny, widok z wieży by Stanisław Ludwiński, CC BY-SA 3.0
Widok z wieży zamkowej

Kuchnia regionalna

W sąsiedztwie zamku w Rabsztynie znajduje się karczma Podzamcze, serwująca tradycyjne dania polskiej kuchni. Możemy spróbować kwaśnicę, flaczki, pierogi i placek z gulaszem.

Praktyczne informacje

  • karczma Podzamcze, Rabsztyn 22

Zaplanuj wycieczkę