Wyżyna Krakowsko-Częstochowska

Wyżyna Krakowsko-Częstochowska to makroregion geograficzny położony w zachodniej Małopolsce przy granicy ze Śląskiem. Obszar Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej stanowił w okresie Jury dno morza, przez co powstało wiele warstw skał (dolomity, margle, wapienie). Dominują wapienie górnojurajskie tworzące płytę. Charakterystyczne są wystające ponad powierzchnię zrównania liczne wapienne ostańce wznoszące się na wysokość do kilkudziesięciu metrów powstałe w wyniku procesów krasowych jakie panowały w podzwrotnikowym klimacie trzeciorzędu. Wynikiem procesów krasowych są także liczne jaskinie i leje krasowe.

Kroczyce

W Kroczycach znajduje się kościół św. Jacka i św. Marii Magdaleny zbudowany w 1895 r. W środku znajduje się ołtarz w formie groty zbudowany z kalcytu, na wzór groty z sanktuarium w Lourdes oraz zabytkowe obrazy z XVII i XVIII wieku. Koło kościoła rosną pomniki przyrody – lipy (mają około 500 lat).

Kościół św. Jacka w Kroczycach by Jerzy Opioła – Own work, CC BY-SA 4.0

Góra Zborów – 467 m n.p.m.

Góra Zborów to skaliste wzgórze na którym utworzono rezerwat przyrody. Nazwa Góra Zborów pochodzi od tego, że według legendy zbierały się na niej okoliczne czarownice przed odleceniem na miotłach na sabat czarownic, na Łysą Górę w Górach Świętokrzyskich.

Widok na Górę Zborów ze wzniesienia Apteki by Miedzionikiel – Praca własna, CC BY-SA 4.0

Bezleśny wierzchołek wzgórza, zakończony zbudowaną podczas okupacji hitlerowskiej wieżyczką triangulacyjną, jest znakomitym punktem widokowym. Procesy krasowe ukształtowały liczne wapienne ostańce, jaskinie i leje krasowe. Góra Zborów jest jednym z ważniejszych rejonów wspinaczkowych. W jej partiach wierzchołkowych (w większości) i na zboczach znajdują się skałki o wysokości do 30 metrów, ściany których pokryte są gęstą siatką dróg wspinaczkowych.

Góra Zborów by Tomasz2706 – Praca własna, CC BY 4.0
Skały na Górze Zborów otoczone lasem, Skała Dwoista (z lewej)
Baba
Sowa
Dolny Wielbłąd
Skała Wielbłąd na górze Zborów by Jerzy Opioła – Praca własna, CC BY-SA 4.0
Szczytowa partia Góry Zborów
Szczytowa partia Góry Zborów: Skałka z Blokiem, który niedługo spadnie
Szczytowe partie Góry Zborów
Szczyt Góry Zborów
Widok ze szczytu
Długa Grań, Skała Gąsickiego
Garaż
Wielki Młynarz
MłynarzebyJerzy Opioła – Praca własna, CC BY-SA 4.0
Młynarze
Schronisko Kazamar w Cyrku by Jerzy Opioła – Praca własna, CC BY-SA 4.0
Zapadlisko Kryształowej Dziury
Zamknięta brama do Kryształowej Dziury

Jaskinia Głęboka

Jaskinia Głęboka w Górze Zborów ma długość 170 m i głębokość 12,5 m[1]. Nad wejściem do jaskini wznoszą się wapienne skały zwane Kruczymi Skałami i Dwoistą Basztą. Obszar jaskini jest silnie zdewastowany. Do lat 50. XX wieku był tutaj bowiem kamieniołom. (Lej Szpatowców), w którym wydobywano szpat islandzki. Do dzisiaj widoczne są ślady działalności górników: otwory po wierceniach, kawałki połamanych nacieków i brył kalcytu. Szpat to wykształcone kryształy kalcytu (węglanu wapnia), który jest wykorzystywany do wyrobu przyrządów optycznych (tzw. polaryzatorów) oraz w przemyśle szklarskim i ceramicznym (ceramika szlachetna).

Wejście do Jaskini Głębokiej (udostępnionej do zwiedzania)
Jaskinia Głeboka, źródło: Centrum Dziedzictwa Przyrodniczego i Kulturowego Jury w Podlesicach, www.podlesice.org.pl/jaskinia-gleboka/

Apteka – 449 m n.p.m.

Apteka to masyw skalny, położony w lesie na północny zachód od Podlesic. Skała Apteka zbudowana jest z wapieni i z wszystkich stron otoczona jest lasem. Ma formę skalnego wału na planie „podkowy” z „wierzchołkami” zwróconymi na zachód. Całe wzniesienie porasta las sosnowy, ale w jego szczytowych partiach są skaliste turnie zwane Ruskimi Skałami, a grzbiet jest odkryty, porośnięty skalnymi, trawiastymi i krzewiastymi murawami kserotermicznymi. Dzięki temu jest dobrym punktem widokowym. Apteka stanowi popularne miejsce wyjazdów wspinaczkowych, a w jej obrębie wyznaczono ponad 100 dróg wspinaczkowych.

Apteka by Jerzy Opioła – Praca własna, CC BY-SA 4.0
Apteka by Jerzy Opioła – Own work, CC BY-SA 4.0
Jaskinia w masywie Apteki by Jerzy Opioła – Own work, CC BY-SA 4.0

Kuchnia regionalna

W pobliżu Kroczyc mamy Zajazd Hetman oferujący tradycyjne domowe jedzenie: żurek z Jury z dodatkiem maślanki, krem z buraków z kozim serem, filet z perliczki, kaczka Rotmistrza, kluski myśliwskie, mieszanka kasz z burakiem.

Zajazd Hetman, źródło: www.zajazdhetman.pl/

Pożyteczne informacje

  • Zajazd Hetman, Lgota Murowana 29c, Kroczyce
  • Zwiedzanie Jaskini Głębokiej jest możliwe pod opieką przewodnika z Centrum Dziedzictwa Przyrodniczego i Kulturowego Jury. Jaskinia czynna jest od 15 kwietnia do 31 października codziennie w godzinach 9.00 do 16.00.

Zaplanuj wycieczkę