Szczypta historii

Wielkopolska była rdzennym terenem polskim, centrum politycznym państwa Piastów. Wielkopolska dostała się w ręce pruskie podczas II rozbioru Polski. Po powstaniach wielkopolskich, powróciła do II Rzeczpospolitej. Wielkopolska należy do Polski przez 930 lat.

Koźmin Wielkopolski

Koźmin był prywatnym miastem szlacheckim. Prawa miejskie otrzymał w 1251 r. W 1338 Kazimierz III Wielki darował miasto Maćkowi Borkowicowi, który zbudował w Koźminie zamek. Po upadku wojewody miasto wielokrotnie zmieniało właścicieli. W XVI w. był własnością rodu Górków, po nich między innymi Sapiehów.

Zamek w Koźminie Wielkopolskim

Zamek pochodzi z pierwszej połowy XIV w. Został wybudowany przez Maćka Borkowica, a następnie był wielokrotnie przebudowywany, np. w XVI w. przez Górków, w stylu renesansowym. Obecnie w zamku mieści się Muzeum Ziemi Koźmińskiej.

Zamek w Koźminie
Zamek w Koźminie

Kościół Najświętszej Marii Panny i św. Wawrzyńca

Gotycki kościół Najświętszej Marii Panny i św. Wawrzyńca został wzniesiony w 1462 r. przez Hińczę z Rogowa. W XVIII w. został przebudowany w stylu barokowym. W kościele znajduje się manierystyczny ołtarz głównym z lat 1600-1630, trzykondygnacyjny, z licznymi rzeźbami z dawnego gotyckiego ołtarza z końca XV w. W prezbiterium znajduje się nagrobek Andrzeja i Barbary Górków, wykuty w piaskowcu i czarnym marmurze ok. 1583 r.

Kościół Najświętszej Marii Panny i św. Wawrzyńca
Wnętrze kościoła
Kościół, ołtarz główny, fot. Beata Marzęta, NID, CC BY-SA-NC 3.0

Kościół i klasztor pobernardyński

Kościół i klasztor pobernardyński Najświętszej Marii Panny i świętych Stanisława i Franciszka zostały wzniesione w latach 1648–1670. Kościół jest w stylu barokowym, z bogatym wyposażeniem wnętrza z XVIII w. W 1818 roku Prusacy zlikwidowali istniejący przy kościele klasztor. Budynki klasztorne zostały przebudowane na więzienie.

Kościół i klasztor pobernardyński by Mateusz Kasołka – Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl

Rynek z ratuszem

W Koźminie znajduje się ładny rynek z ratuszem.

Rynek

Pałac w Orli

Orla to dawne miasto, a obecnie wieś. Orla uzyskała lokację miejską ok. 1300 r., a została zdegradowana w 1350 r. W Orlej mieści się manierystyczny pałac z roku 1894. Pałac stoi na skraju parku krajobrazowego o powierzchni 1,7 ha.

Pałac w Orli
Pałac w Orli

Dobrzyca

Dobrzyca prawa miejskie otrzymała w 1440 r. od króla Władysława Warneńczyka. Dobrzyca przyjęła nazwę od pierwszego właściciela Mikołaja Dobrzyckiego herbu Leszczyc. Miasto zostało sprzedane Gorzeńskim. W rękach tej rodziny Dobrzyca znajdowała się do 1835 r., kiedy w wyniku przymusowej licytacji przeszła w posiadanie niemieckiej rodziny von Kottwitzów. Dobrzyca utraciła prawa miejskie w 1934 r. z powodów zbyt małej liczby ludności, a odzyskała status miasta w 2014 r.

Pałac Gorzeńskich

Barokowo-klasycystyczny pałac wybudował adiutant i szefa kancelarii wojskowej króla Stanisława Augusta, generał Augustyn Gorzeński, herbu Nałęcz. Przebudową rezydencji kierował znany warszawski architekt Stanisław Zawadzki. Z uwagi na związki Gorzeńskiego z masonerią symbolika architektoniczna pałacu nawiązywała do tradycji wolnomularskich. Budynek składa się z dwóch nierównej wielkości skrzydeł na planie litery „L”, odwzorowując węgielnicę, jeden z symboli wolnomularskich. Wejście jest ozdobione czterokolumnowym portykiem w stylu toskańskim, zwieńczonym frontonem zawierającym herby: Nałęcz i Prus III.

Herb Nałęcz by Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku, Tadeusz Gajl, CC BY-SA 3.0
Herb Prus III by Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku, Tadeusz Gajl, CC BY-SA 3.0

Pałac jest Pomnikiem Historii. Mieści się w nim Muzeum Ziemiaństwa.

Pałac w Dobrzycy
Portyk w stylu toskańskim
Elewacja ogrodowa pałacu
Pałac wnętrze, Salon z Pejzażem, fot. T. Palacz, OT NID, CC BY-SA-NC 3.0
Dobrzyca, pałac wnętrze, Salonik Groteskowy, fot. B. Marzęta, OT NID, CC BY-SA-NC 3.0
Park, monopter na sztucznej wyspie
Panteon przy pałacu w Dobrzycy.

W pałacowym parku krajobrazowy znajduje się platan klonolistny zwany Platanem Konstytucyjnym, o obwodzie 1042 cm i wysokości 37 m – trzecie najgrubsze drzewo w Polsce, zasadzony podobno dla uczczenia Konstytucji 3 Maja przez samego Gorzeńskiego.

Platan

Kościół św. Tekli w Dobrzycy

Drewniany kościół św. Tekli został  zbudowany w 1778 r. Wyposażenie wnętrza jest rokokowe.

Kościół św. Tekli, widok od południowego zachodu, fot. Teresa Palacz, NID, CC BY-SA-NC 3.0

Kuchnia regionalna

Od 2010 roku pałac w Orli jest własnością rodziny Górskich. Dziś znajduje się tam hotel z restauracją. Pałacowa kuchnia oferuje menu złożone z tradycyjnych dań, opartych na składnikach od lokalnych dostawców i produktach wyrabianych w pałacu. Polecamy wspaniałe zupy: rybną, rosół z perliczki i czernina z łazankami. Na główne danie polecamy comber z królika z szlagówkami, konfitowane przepiórki, pieczona połowa z kaczki i roladki z jelenia z kluskami śląskimi oraz pierogi z kaczką.

Comber z królika z szlagówkami
Pierogi z kaczką

Pożyteczne informacje

  • Restauracja Pałac w Orli, Orla