Mapa szlaków turystyki kulinarnejhttps://smakipolski.pl/www/mapa/#Trasy&miasto=malkow
https://smakipolski.pl/www/mapa/#Trasa286
Mapa regionuhttps://smakipolski.pl/www/mapa/#Mapae2

Warta

Wybraliśmy się do Warty nad Wartą. Warta uzyskała prawa miejskie w 1255 r. Była miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego. W 1331 r. Warta została doszczętnie spalona przez wyprawę krzyżacką. 28 października 1423 r. Władysław II Jagiełło wydał tu tzw. statut warcki. W 1467 r. założono klasztor Bernardynów istniejący do dziś i mający znaczny wpływ na życie kulturalne i duchowe Warty. W mieście dobrze rozwinęło się rzemiosło i usługi. W I Rzeczpospolitej miasto należało do ziemi sieradzkiej. W 1939 r. miasto wcielone zostało w granice Rzeszy Niemieckiej. Rok później władze niemieckie utworzyły getto dla ludności żydowskiej, która stanowiła 49% mieszkańców. Getto zlikwidowano w sierpniu 1942 r. i rozebrano synagogę. Okolice Warty należą do rdzennie polskich ziem – przynależą do Polski przez 931 lat.

Rzeka Warta pod miastem Warta

Statut warcki

Statut warcki to prawo nadane przez Władysława II Jagiełłę w 28 października 1423 roku na sejmie walnym w Warcie. Statut warcki był kolejnym prawem wpływającym na ówczesną gospodarkę i nadawał prawną podstawę do przejmowania gospodarstw sołtysich i większych kmiecych na zasadzie wykupu po cenie oszacowanej przez szlachcica (feudała), nierzadko w wyniku rugi całkowitej lub częściowej. Statut warcki jednocześnie ograniczał prawo chłopów do opuszczania wsi, co miało zapobiec ich migracji. Statut warcki był stosowany do XVI wieku a jego przepis dotyczący ustalania cen był powielany w innych statutach – nieszawskim z 1454 roku i piotrkowskim z 1496 roku. Przepisy te obowiązywały do pierwszych rozbiorów.

Artykuł statutu warckiego z 1423 roku o nieużytecznym sołtysie, rękopis w języku polskim w Kodeksie Świętoszława z Wojcieszyna z 1449 roku.

Klasztor OO. Bernardynów pw. Wniebowzięcia NMP

Kościół i klasztor Ojców Bernardynów pw. Wniebowzięcia NMP pochodzi z XV wieku. Został przebudowany na barokowy na przełomie XVII/XVIII w.

Klasztor bernardynów w Warcie
Kościół i kaplica św. Barbary
Wnętrze kościoła
Ołtarz główny
Zespół klasztorny bernardynów, budynki klasztorne od południowego zachodu, fot. Anna Michalska, NID, CC BY-SA-NC 3.0
Zespół klasztorny bernardynów, polichromia sklepienia krużganków, fot. Anna Michalska, NID, CC BY-SA-NC 3.0
Kaplica św. Barbary

Klasztor bernardynek

Zespół klasztorny SS. Bernardynek pochodzi z XVIII w. Jego najważniejszym elementem jest kościół pw. Narodzenia NMP i św. Józefa.

Klasztor bernardynek
Klasztor bernardynek
Wnętrze kościoła

Kościół św. Mikołaja

Gotycki kościół farny św. Mikołaja został wzniesiony w połowie XIV wieku, a przebudowany w XVII wieku.

Kościół św. Mikołaja
Kościół św. Mikołaja

Najcenniejszym zabytkiem w kościele jest ołtarz Wniebowzięcia NMP. Jest to tryptyk pochodzący z pocz. XVI w.

Kościół farny, wnętrze nawy głównej, fot. Anna Michalska, NID, CC BY-SA-NC 3.0

Ratusz w Warcie

Warcki ratusz został wybudowany w 1842 roku. Mieści się przy południowej pierzei rynku.

Ratusz by Anwar2 – Praca własna, CC BY-SA 3.0

Jatki w Warcie

Jatka to  miejsce, w którym dawniej sprzedawano mięso z uboju.

Jatki w Warcie by Anwar2 – Praca własna, CC BY-SA 3.0

Pałac w Małkowie

Na wysokiej skarpie doliny Warty, w latach 1810–1820 wzniesiono nową rezydencję dla ówczesnych właścicieli dóbr Małkowa – ostatniego kasztelana sieradzkiego i brygadiera kawalerii narodowej – Pawła Biernackiego (1740–1826) i jego żony Konstancji z Małachowskich (1773–1842). Prawdopodobnie dwór projektował główny architekt Warszawy Fryderyk Lessel. Na początku XX w. dobudowano do elewacji frontowej trzy czterokolumnowe portyki doryckie, zdobione trójkątnymi szczytami. Kolejne właścicielki pałacu – Walentyna i Maria Pstrokońskie zapraszały do Małkowa przedstawicieli nauki, kultury i sztuki. Gościli tu m.in. Władysław Reymont. W 1941 r. dwór przejęli Niemcy i gromadzone latami dzieła sztuki rozgrabiono. Po wojnie pałac przejął Szpital Psychiatryczny z Warty. Obecnie pałac jest w rękach prywatnych i znajduje się tu hotel i restauracja.

Pałac w Małkowie, widok od strony ogrodu
Pałac w Małkowie, widok od strony frontowej
Wejście do pałacu
Brama pałacowa

Pałac otacza piękny park krajobrazowy, położony na zboczu skarpy, która porośnięta jest liściastym drzewostanem. Wśród bujnej zieleni stoi pomnik W.S. Reymonta z 1976 r., odlew z brązu, dzieło art. rzeźbiarza Kazimierza Moczkowskiego z Łodzi.

Pomnik W. Reymonta

Kuchnia regionalna

W restauracji Pod Wiatrakiem można spróbować tradycyjnej polskiej kuchni. Polecany jest placek warcki i pieróg warcki.

Pożyteczne adresy

  • Hotel Pod Wiatrakiem, ul. Terenowa 6, Warta
  • Pałac w Małkowie, Małków 97