Szczypta historii

Wybraliśmy się na szlak Orlich Gniazd. Skąd taka nazwa? Powinniśmy się cofnąć do lat 1345–1348, w których trwała wojna polsko-czeska o Śląsk pomiędzy Janem Luksemburskim, królem Czech (i jego następcą Karolem IV) a Kazimierzem III Wielkim, królem Polski. Czesi w 1345 r. dotarli do Krakowa i rozpoczęli trwające 8 dni oblężenie polskiej stolicy. Chociaż Krakowa nie zdobyły, to spaliły Miechów. W bitwie pod Lelowem (na Jurze) Czesi ponieśli klęskę z rąk rycerstwa polskiego wspomaganego przez Węgrów. Wojna zakończyła się w 1348 r. podpisaniem układu pokojowego w Namysłowie, który potwierdzał zwierzchnictwo Czech nad Śląskiem. Kazimierz Wielki postanowił umocnić przed najazdami Czechów całe nadgraniczne pasmo Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej poprzez budowę zamków na tym obszarze posadowionych na trudno dostępnych wapiennych skałach, tzw. Orlich Gniazd. Teren Jury Krakowsko-Częstochowskiej należy do rdzennych terenów Polski i przynależy do państwa polskiego przez 907 lat.

Żarki

Żarki stanowią bramę do jednej z najciekawszych partii Jury Krokowsko-Częstochowskiej. W miejscowości znajduje się kilka ciekawych zabytków.

Sanktuarium Matki Bożej Leśniowskiej Patronki Rodzin

Sanktuarium maryjne znajdujące się w Żarkach, w dzielnicy Leśniów. Historia sanktuarium w Leśniowie jest związana z legendą, według której w 1382 r. zmierzający do Opola z Rusi książę Władysław Opolczyk postanowił zrobić postój na polanie opodal drewnianego kościółka. Wiózł on ze sobą ikonę Matki Boskiej Bełzkiej, obraz, który miał się stać ośrodkiem kultu maryjnego na Jasnej Górze lepiej znanego jako Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej oraz figurę Maryi z Dzieciątkiem na ręku. Wędrowcy nie mieli picia, przeto modlili się i nagle stał się cud: z miejsca wskazanego ręka Dzieciątka, spod omszałego kamienia, wybiła krystaliczna struga wody, mieniąca się w słońcu srebrem i błękitem. Woda miała przy tym właściwości lecznicze. Wdzięczny za łaskę Maryi książę Władysław Opolski pozostawił świętą figurę w małym drewnianym kościółku Leśniowskim. Na miejscu drewnianego kościółka w 1768 r. został zbudowany murowany klasztor.

Kościół Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza

Jest to świątynia wybudowana w latach 1518-1522 i ufundowana została przez Marcina Myszkowskiego, kasztelana wieluńskiego.

Kościół św. Barbary

Świątynia została wzniesiona pod koniec XVII wieku jako kościół szpitalny.

Kamienne stodoły

Kamienne stodoły pochodzą z końca XIX i początku XX w.

Synagoga w Żarkach

Synagoga została zbudowana około 1870 r. z inicjatywy Żydów postępowych. Podczas II wojny światowej hitlerowcy zdewastowali synagogę. Po zakończeniu wojny, w latach 1954-1957 budynek synagogi został przebudowany na potrzeby Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury, który znajduje się w niej do dnia dzisiejszego.

Nowy cmentarz żydowski w Żarkach

Pierwotnie istniały w Żarkach trzy cmentarze żydowskie, z których przetrwał jedynie kirkut przy ul. Polnej zwany również Nowym Cmentarzem Żydowskim. Kirkut ten został założony w 1821 r. i zajmuje 1,5 hektara nieogrodzonej powierzchni, na której do dzisiaj zachowało się ponad 700 nagrobków.

Muzeum Dawnych Rzemiosł w Starym Młynie

Siedzibą placówki jest stary młyn elektryczny. W muzeum na parterze prezentowane jest oryginalne wyposażenie młyna. Na piętrze znajdują się eksponaty, wzbogacone multimedialnymi prezentacjami, pokazujące rzemiosła od wieków obecne w Żarkach: szewstwo, bednarstwo i kołodziejstwo.

Strażnica Przewodziszowice

W pobliżu dawnej wsi Przewodziszowice (obecnie część miasta Żarki) znajdują się ruiny strażnicy. Jedyną pozostałością jest częściowo zrekonstruowany mur o długości 26 m, wysokości do 10 m i miejscami osiągający grubość 1,8 m.

Zamek w Mirowie

Zamek w Mirowie został zbudowany w czasach Kazimierza Wielkiego około połowy XIV w. Zamek stanowi przykład średniowiecznego zamku obronnego zaadaptowanego do celów mieszkalnych. Powierzchnia zamku wynosiła pierwotnie ok. 270 m2. W wyniku rozbudowy podjętej przez kolejnych właścicieli powierzchnia budowli rozrosła się do 1200 m2. Zamek otaczał mur obwodowy, był otoczony fosą, a na wewnętrzny dziedziniec prowadziła brama. Zamek w Mirowie mocno ucierpiał podczas potopu szwedzkiego, kiedy zniszczono znaczną część murów. Mimo podjętych przez właścicieli prac remontowych powoli popadał w ruinę i ostatecznie został opuszczony w 1787 r. Warownia stała się źródłem kamiennego budulca dla okolicznych mieszkańców, co przyspieszyło jej spustoszenie. Ostatnio rodzina Laseckich, obecnych właścicieli podjęła się prac nad zabezpieczeniem ruin. Docelowo warownia ma być udostępniona dla turystów.

Zamek w Bobolicach

Zamek w Bobolicach to zamek królewski zbudowany w połowie XIV wieku i następnie przebudowywany. Zamek był początkowo warownią zbójecką. Rozbójniczy proceder ukrócił król Władysław Jagiełło, który w 1396 r. włączył zamek z powrotem do dóbr królewskich. W czasie potopu szwedzkiego, w 1657 r., Szwedzi pod dowództwem generała Müllera mocno zniszczyli zamek. Następnymi właścicielami zamku zostali Męcińscy z Żarek, jednak w XVII i XVIII w. zamek opuszczono.

Pod koniec XX w., rodzina Laseckich – obecnych właścicieli zamku – podjęła się wyzwania odbudowy tego zamku. Na zlecenie senatora Jarosława Laseckiego i jego brata Dariusza Laseckiego, przy pomocy polskich naukowców i ekspertów, przeprowadzono prace archeologiczne, zabezpieczające i budowlane. Odbudowa w kształcie przybliżonym do wyglądu zamku w XVI w. Oficjalne otwarcie zamku po dwunastu latach prac nastąpiło w 2011 r.

Góry Mirowskie

Skały Mirowskie to grupa skał ciągnąca się na grzbiecie wzniesienia od zamku w Mirowie do zamku w Bobolicach. Teren jest teraz ogrodzony, a szlak turystyczny stał się płatnym szlakiem. W Skałach Mirowskich znajdują się schroniska skalne i jaskinie. W przestronnej jaskini Stajnia archeolodzy dokonali niezwykłego odkrycia fragmentów szczątków neandertalczyka.

Strażnica Łutowiec

Strażnicę Łutowiec zbudowano na szczycie skały Zamkowej. Po strażnicy pozostał tylko odcinek muru o grubości 0,6 metra i długości 4,5 m.

Kuchnia regionalna

W pobliżu Kroczyc mamy Zajazd Hetman oferujący tradycyjne domowe jedzenie: żurek z Jury z dodatkiem maślanki, krem z buraków z kozim serem, filet z perliczki, kaczka Rotmistrza, kluski myśliwskie, mieszanka kasz z burakiem.

Pożyteczne informacje

• Zajazd Hetman, Lgota Murowana 29c, Kroczyce

Zaplanuj wycieczkę