Górne Łużyce

Górne Łużyce (Hornja Łužica) to kraina historyczno-geograficzna, której głównym miastem jest Budziszyn (Niemcy). Od VI w. do początku XV wieku tereny te znane były jako Milsko, od zamieszkującego je plemienia słowiańskiego Milczan. Na tych ziemiach wykształcił się język górnołużycki. W latach 1002-1005 Bolesław Chrobry zajął Milsko i włączył do Polski. Kontrolę nad Miśnią utraciliśmy w 1031 r., kiedy powstała Marchia Miśnieńska. Obecnie część tego obszaru leżąca na zachód od rzeki Kwisy po Nysę Łużycką znajduje się na terytorium Polski. Po II wojnie Górnych Łużyczan potraktowano jako Niemców i przesiedlono do Niemiec. Łączny czas przynależności do Polski tej części Górnych Łużyc wynosi 103 lata.

Zamek Czocha

Na Łużycach Górnych nad rzeką Kwisą w latach 1241–1247 z rozkazu króla czeskiego Wacława I Przemyślidy zbudowano graniczny zamek obronny (Łużyce były wówczas częścią Korony Czeskiej).

W 1319 roku zamek razem z okolicznymi ziemiami został włączony do piastowskiego księstwa jaworskiego, którym władał Henryk I jaworski. Po śmierci krewnego w 1346 roku przejął go wraz z całym księstwem zmarłego, Bolko II Mały, książę świdnicko-jaworski. Po jego śmierci powrócił do Czech. W latach 1451 − 1700 zamek był własnością łużyckiego rodu von Nostitz.

Zamek został kupiony w 1909 roku przez drezdeńskiego producenta cygar Ernsta Gütschowa, który przebudował go zgodnie z wyglądem zachowanym na rycinie z 1703 roku. Po II wojnie światowej zamek przechodził różne koleje losu. Był wielokrotnie okradany z mebli i wyposażenia zarówno przez Rosjan, jak i polskich szabrowników. Od 1952 roku mieścił się tam Wojskowy Dom Wczasowy i z tego powodu budowla miała charakter utajniony, tj. nie występowała na mapach. Od 1996 roku publicznie dostępny jako ośrodek hotelowo-konferencyjny.  

Zamek Rajsko Zapusta

Na wysokim prawym brzegu Kwisy na terenie wsi Zapusta istniał zamek książąt świdnicko-jaworskich z XIII w. Sztuczne ruiny zostały zbudowane w latach 1875-1878 na zlecenie Aleksandra von Minutoli, właściciela pobliskich Biedrzychowic. W 1925 obiekt został przebudowany i otwarto w nim schronisko. Od 1945 w stanie postępującej dewastacji. Od 2010 roku stał się własnością prywatną i został gruntownie odbudowany.

Muzeum Techniki i Rzemiosła Wiejskiego w Zapuście

We wsi Zapusta Aneta i Krzysztof Tyl założyli prywatne muzeum związane z dziejami wsi Pogórza Izerskiego. W zbiorach znajdują się: maszyny i narzędzia rolnicze, przedmioty codziennego użytku (m.in. żelazka, kołowrotki, lampy), militaria (m.in. bagnety), zabytkowe urządzenia i maszyny, części ubiorów (guziki, klamry) oraz regionalia.

Pałac w Leśnej

Pałac został wybudowany w 1800 r. przez właściciela Baworowej, posła Hansa von Bissing. Pałac pozostał w rękach potomków von Bissingów do II wojny światowej. Po wojnie pałac i zabudowania gospodarcze przejął miejscowy PGR, który doprowadził pałac do ruiny.

Kościół Chrystusa Króla w Leśnej

Poewangelicki kościół Chrystusa Króla pochodzi z końca XVI w. Po zniszczeniach wojennych kościół odbudowano w 1962 r. W murze jest umieszczony krzyż pokutny.

Kościół św. Jana Chrzciciela w Leśnej

Neoromański kościół zbudowany z kamienia łamanego i cegły pochodzi z poł. XIX w., Jest to świątynia wybudowana dla katolików, ponieważ istniejący już kościół pw. Chrystusa Króla w Leśnej był świątynią protestancką.

Ratusz

Ratusz w Leśnej pochodzi z XVII w. Na początku XVIII wieku budynek pełnił funkcję kościoła.

Pałac w Kościelnikach Górnych

Pałac w Kościelnikach Górnych powstał w latach 1866–1867 dla rodziny von Carnap w wyniku rozbudowy stojącego w tym miejscu wcześniej dworu. Pałac to okazała budowla eklektyczna na rozczłonkowanym rzucie, z wieżyczkami i tarasami. Budynek jest częścią zespołu pałacowego, w skład którego wchodzą zabudowania gospodarcze oraz park krajobrazowy z początków XIX wieku. Obecnie jest własnością prywatną.

Pałac w Szyszkowej

W Szyszkowej znajduje się pałac z XVIII w.

Zamek w Świeciu

Zamek zbudowano w XIV w. na polecenia księcia świdnicko-jaworskiego Bernarda w celu ochrony szlaku biegnącego z Łużyc do Lubania i Jeleniej Góry. Był jedną z warowni tzw. Okręgu Kwisy. Utracił znaczenie militarne po włączeniu Górnych Łużyc do korony czeskiej. Zamek przebudowano po pożarze w XVIII w., gdy dobudowano barokowy pałac. Od 1960 roku pozostaje niezamieszkany. Obecnie trwa odbudowa zamku.

Kościół MB Anielskiej w Stankowicach

Gotycki kościół MB Anielskiej w Stankowicach pochodzi z XIV w.

Pałac w Grabiszycach Średnich

Eklektyczny pałac w Grabiszycach Średnich wybudowano w XVIII w.

Pałac w Grabiszycach Średnich by SchiDD – Praca własna, CC BY-SA 4.0

Pałac w Grabiszycach Dolnych

Pałac w Grabiszycach Dolnych wybudowano w XIX w.

Pałac w Grabiszycach Górnych

Pałac w Grabiszycach Górnych wybudowano w XIX w.

Jezioro Leśniańskie

Zaporę na Kwisie spiętrzająca Jez. Leśniańskie wraz z elektrownią wybudowano w 1905 r.

Jezioro Złotnickie

Jezioro Złotnickie powstało w wyniku przegrodzenia rzeki Kwisy zaporą poniżej Gryfowa Śląskiego w roku 1924. Znajduje się tu skradziony lew ze Starościńskich Skał.

Złotniki

Eksploatację złota rozpoczęto w rejonie Złotnik około 1654. W 1677 miejscowość założona na surowym korzeniu otrzymała prawa miasta górniczego. Powstał centralnie umieszczony rynek o wymiarach 85 × 90 metrów. Na środku rynku zlokalizowano ratusz. Do dziś rynku nie wybrukowano!!! Nieopodal znajduje się kamienne miejsce straceń z 1707 r., które ma kształt kamiennej studni o głębokości 3,5 m.

Kuchnia regionalna

Po wizycie w Zamku Czocha warto się udać do zamkowej restauracji Uczta. Możemy tam skosztować dania kuchni polskiej – zupę grzybową z łazankami niebo w gębie, rosół, a z dań głównych gołąbki, smażonego pstrąga, żeberka, drobiową wątróbkę oraz polędwiczki z grzybami. Do tego warto spróbować zimnego podpiwka.

Pożyteczne informacje

• Restauracja Uczta, Zamek Czocha, Sucha

Zaplanuj wycieczkę