Szczypta historii

Gostynin i ziemia gostynińska należą do Mazowsza. Już we wczesnym średniowieczu (VI – VIII wiek) na północ od dzisiejszego miasta istniał gród obronny z podgrodziem (na tzw. Łysej Górze).

Książe mazowiecki Siemowit IV nadał Gostyninowi w 1382 roku prawa miejskie. Życie miasta skoncentrowało się wokół rynku w nowej osadzie. Po wybudowaniu w pobliżu rynku kościoła św. Marcina, Siemowit IV rozbudował zamek gostyniński i uczynił z niego swoją ulubiona rezydencję. Na przełomie XIV i XV wieku zamek rozbudowano. Po bezpotomnej śmierci dwóch ostatnich książąt płockich Siemowita V i Władysława II, do Gostynina zawitał w 1462 roku król polski Kazimierz IV Jagiellończyk. Mieszkańcy złożyli mu przysięgę na wierność, a on potwierdził wszystkie miejskie przywileje. Tym samym Gostynin został przyłączony do Królestwa Polskiego.

Kres pomyślności Gostynina wyznacza rok wybuchu II wojny północnej. Miasto i zamek uległo wtedy dużym zniszczeniom. Następne zniszczenia przyniosły wojska rosyjskie atakujące broniących się konfederatów barskich w 1772 roku. W 1793 roku do miasta wkroczyły wojska pruskie. Po 1815 Gostynin został zajęty przez Rosjan. Miasto wróciło do Polski w 1918 r. Łączny czas przynależności do Polski wynosi 902 lata

Zamek gostyniński

Na przełomie XIV i XV wieku przystąpiono do budowy gotyckiego zamku składającego się z muru zbudowanego na planie prostokąta, do którego w narożniku północno-wschodnim przylegała kwadratowa wieża. W 1414 roku i w 1419 na zamku książę gościł króla Władysława Jagiełłę. Na zamku tym w styczniu 1426 r. zmarł książę mazowiecki Siemowit IV. W 1462 roku Gostynin został wcielony przez Kazimierza Jagiellończyka do Korony Polskiej, a zamek stał się siedzibą starosty królewskiego.

W 1610 roku pod Kłuszynem wojska carskie zostały pokonane przez hetmana Stanisława Żółkiewskiego. Następnie wojska polskie wkroczyły do Moskwy. Car Wasyl Szujski uznał prawa królewicza Władysława Wazy do tronu rosyjskiego. Bojarzy wydali go w ręce hetmana Stanisława Żółkiewskiego. W 1611 roku Szujski wraz z braćmi – Dymitrem i Iwanem – został uroczyście wywieziony z Moskwy w taborze wojsk polskich, które wracały do Rzeczypospolitej. 29 października 1611 roku na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie odbył się triumf Stanisława Żółkiewskiego, po którym car i jego rodzina złożyli hołd Zygmuntowi III Wazie.

Cara Wasyla IV Szujskiego wraz z braćmi osadzono na zamku w Gostyninie. Przeznaczono dla nich komnatę nad bramą zamkową. Car wraz z rodziną miał też na miejscu swoją rosyjską służbę. Car zmarł w wyniku epidemii 12 września 1612 roku w swojej komnacie.

Zamek został zniszczony podczas potopu szwedzkiego. W 1824 roku car Aleksander I przekazał ruiny zamku parafii ewangelickiej. W latach 1825 – 1840 wybudowano neogotycki kościół, służący ewangelikom do 1945 roku. Obecnie w przebudowanym zamku mieści się hotel.

Kaplica św. Jakuba Apostoła

Kaplica mieści się w miejscu najstarszej świątyni w Gostyninie, która istniała już w średniowieczu. Obecna neogotycka świątynia została wzniesiona w 1886 r.

Ratusz

Klasycystyczny ratusz zbudowany według projektu Hilarego Szpilowskiego pochodzi z XIX w.

Zabytki w okolicy Gostynina

Kościół św. Stanisława Biskupa w Sokołowie

W Sokołowie znajduje się barokowy drewniany kościół z XVI w. Kościół jest konstrukcji zrębowej, wykonany z modrzewia, z cennym barokowym wyposażeniem.

We wsi znajduje się także barokowy dwór z końca XVIII w., będący własnością prywatną.

Pałac w Łącku

W 1873 r. nad Jeziorem Łąckim Dużym wybudowano pałac w stylu neorenesansowym (własność Mikołaja Fuhrmana). W 1923 r. przy zachodniej granicy parku, usytuowano stadninę ogierów. Od tego czasu rozwijał się duży kompleks zabudowań przeznaczonych dla hodowli koni na potrzeby wojska. W latach 1938−39 r. pałac był letnią siedzibą marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego. Obecnie pałąc jest własnością prywatną i jest niedostępny dla zwiedzających. Pałac ten możemy zobaczyć w całej okazałości w filmie „Szatan z siódmej klasy”.

Stado Ogierów w Łącku organizuje atrakcje dla miłośników koni, m.in. przejażdżki wozem konnym.

Po drugiej stronie jeziora znajduje się pałacowa kaplica. W 1999 r. na tle kaplicy kręcono scenę walki Wołodyjowskiego z Bohunem w filmie Ogniem i mieczem. Stąd rozpościera się daleki widok na pałac.

Pałac Łysakowskich w Lucieniu

W Lucieniu w 1865 r. wybudowano neoklasycystyczny pałac w którym obecnie znajduje się szkoła. Pałac jest otoczony parkiem krajobrazowym z okazami starodrzewu.

Pałac Ike-Duninowskich w Nowym Duninowie

Zespół pałacowo-parkowy w Nowym Duninowie stanowił w latach 1829-1945 własność rodziny baronów Ike-Duninowskich. W skład zespołu wchodzi neorenesansowy pałac z 1876 roku, pałacyk myśliwski z XIX wieku oraz zameczek neogotycki z 1846 roku. W pałacu do roku 1994 mieściła się szkoła podstawowa, a obecnie budynek został doprowadzony do ruiny. Zabytki otacza zabytkowy park z wieloma pomnikowymi drzewami.

Kościół Narodzenia NMP w Dobrzykowie

W Dobrzykowie znajduje się drewniany kościół konstrukcji zrębowej z lisicami. Posiada on cenne barokowe wyposażenie: strop kasetonowy oraz ołtarz z obrazem MB z Dzieciątkiem z XVII w.

Kuchnia regionalna

Na tradycyjne chłopskie jadło zapraszamy do stylowej karczmy Babskie Jadło, która znajduje się na rogatkach Gostynina.

Pożyteczne informacje

• Karczma Babskie Jadło, Stefanów 2c
  
  

Zaplanuj wycieczkę