Szczypta historii

Wybraliśmy się do Lubska leżącego na Dolnych Łużycach. Terytorium Łużyc Dolnych znajduje się w dorzeczu dolnej Szprewy i Nysy Łużyckiej, aż po rzekę Bóbr na wschodzie. W Polsce region rozciąga się pomiędzy miastami: Żary, Trzebiel, Gubin, Nowogród Bobrzański) Stolicą regiony jest niemiecki Chociebuż (Cottbus), a po polskiej stronie Żary. Tereny te od VII wieku zasiedlały plemiona zachodniosłowiańskie Serbołużyczan. W ciągu X wieku nastąpił podbój ziem Słowian Połabskich i Łużyczan przez królów niemieckich, którzy w 937 r. utworzyli Marchię Wschodnią. Z jej podziału w 965 r. powstała Marchia Łużycka, nad którą władcy niemieccy utracili kontrolę w wyniku powstania słowiańskiego w 983 r. W latach 1002–1031, w czasach Bolesława Chrobrego i Mieszka II, Marchia Łużycka znalazły się we władaniu polskim. Następnie przeszła we władanie rodu Wettynów, a w XIV – XV w. znalazła się ponownie we władaniu polskim w ramach piastowskiego księstwa jaworskiego (świdnicko-jaworskiego), jednego z polskich księstw dzielnicowych na Dolnym Śląsku.

Mapa Łużyc z XVIII wieku

Ostatnim księciem z dynastii Piastów władającym Lubskiem był Jan II Szalony, któremu miasto złożyło przysięgę wierności w 1476, który ostatecznie utracił miasto po wojnie o sukcesję głogowską w 1482 na rzecz Brandenburgii, z którą się znalazło później w granicach Prus w 1701 i Niemiec w 1871. W 1945 roku Lubsko znalazło się na terytorium Polski, początkowo pod nazwą Zemsz. Ta część Dolnych Łużyc należy do Polski przez 152 lata.

Renesansowy ratusz i gotycki kościół pw. Nawiedzenia NMP by Max-technik – Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl

Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Lubsku

Gotycki kościół pochodzi z połowy XIII wieku. Jest to najstarszy obiekt sakralny w mieście. W świątyni zachowały się: ołtarz główny, ambona i chrzcielnica.

Kościół Wniebowzięcia NMP by Gorofil – Own work, CC BY-SA 4.0
Kościół Wniebowzięcia NMP, portal by Gorofil – Own work, CC BY-SA 4.0
Kościół Wniebowzięcia NMP, wnętrze świątyni by Gorofil – Praca własna, CC BY-SA 4.0

Z przełomu XV i XVI wieku pochodzi m.in. szczyt wschodniej fasady, w formie schodkowej. Z epoki gotyku pochodzą także ostrołukowe okna oraz iglica, będąca zwieńczeniem wieży z XIII wieku. Renesansowa jest natomiast attyka ozdabiająca wieżę.

Szczyt kościoła by Gorofil – Own work, CC BY-SA 4.0

Zamek w Lubsku

Zamek w Lubsku rodu von Kottwitz pochodzi z 1570 roku. W XVIII w. kolejni właściciele – rodzina von Bredow dokonała barokowej przebudowy rezydencji. Obecnie znajduje się w nim dom pomocy społecznej.

Zamek w Lubsku by Skarabeusz – Own work, CC BY-SA 3.0
Zamek w Lubsku by Gorofil – Own work, CC BY-SA 4.0

Wieża Bramy Żarskiej

Baszta – gotycka wieża Bramy Żarskiej pochodzi z XIV/XV w.

Wieża bramy żarskiej by Skarabeusz – Own work, CC BY-SA 3.0

Ratusz

Renesansowy ratusz pochodzi z 1580 roku.

Ratusz by Fioletowy.kurczak – Own work, CC BY-SA 3.0 pl

Kościół pw. Najświętszego Serca Jezusowego

Neogotycki kościół ewangelicki został zbudowany w 1908 r.

Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa by Gorofil – Own work, CC BY-SA 4.0

Brody

Brody to dawniej miasto – uzyskały lokację miejską przed 1590 rokiem, a utraciły w 1945 roku. W XVI -XVII w. miasto było własnością Bibersteinów i Promnitzów. Najwspanialszy okres rozwoju Brody przeżywały w XVIII wieku, gdy właścicielem miasta został hrabia Henryk Brühl – minister Augusta III. Rozbudowano wówczas pałac, a w 1748 z okazji wizyty Augusta III wzniesiono Bramę Zasiecką. Król wizytował miasto wielokrotnie, przez Brody przebiegała wówczas jedna z tras łączących Warszawę i Drezno.

Pałac w Brodach by PaulT (Gunther Tschuch) – praca własna, CC BY-SA 4.0

Pałac w Brodach

Pierwszy pałac zaprojektował i zrealizował tutaj architekt Francko dla rodziny Promnitzów w latach 1670–1674. Henryk Brühl wybudował w latach 1741–1753 nowy barokowy pałac. Zadanie to zrealizował architekt Jan Krzysztof Knöffel. Rezydencja była w rękach Brühlów do końca II wojny światowej. W 1945 r. zniszczyły go wojska radzieckie. Po wojnie został zabezpieczony, ale nie był użytkowany.

Pałac Brühlów wraz z oficynami
Pałac Brühlów by PaulT (Gunther Tschuch) – praca własna, CC BY-SA 4.0
Ruiny pałacu Brühlów by Monster4711 – praca własna, CC BY-SA 3.0
Brama Zasiecka zbudowana z okazji wizyty Augusta III (króla Saksonii i Polski)

Dawny kościół ewangelicki

Barokowy kościół ewangelicki wybudowano w XVII w.

Dawny kościół ewangelicki by Gorofil – Own work, CC BY-SA 4.0

Dłużek

W Dłużku znajduje się zespół pałacowy i folwarczny z połowy XVIII w. należący do von Falkensteinów.

Pałac w Dłużku by Michalzejmo – Own work, CC BY-SA 4.0

Kościół Wniebowzięcia NMP w Dłużku

Gotycki kościół powstał w XIV w., a przebudowany został w połowie XVIII w. Pełnił rolę kościoła ewangelickiego, a obecnie ponownie rzymskokatolickiego pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP.

Kościół w Dłużku by Gorofil – Own work, CC BY-SA 4.0

Górzyn

W Górzynie znajduje się wieża mieszkalna z XV-XVI w.

Wieża mieszkalna by Gorofil – Own work, CC BY-SA 4.0

Tuchola Żarska

W Tucholi Żarskiej znajduje się zespół pałacowy z 1741 roku, otoczony parkiem.

Barokowy pałac w Tucholi Żarskiej by Gorofil – Own work, CC BY-SA 4.0

Trzebiel

W Trzebielu znajdują się ruiny barokowego zespołu pałacowego Promnitzów z XVII -XVIII w.

Barokowy zespół pałacowy w Trzebielu by Gorofil – Own work, CC BY-SA 4.0

Biecz

W Bieczu znajduje się zespół pałacowy Widebachów i Nostritzów z XVI w. Pałac jest otoczony parkiem z kanałem wodnym.

Zespół pałacowy w Bieczu by Gorofil – Own work, CC BY-SA 4.0
Wieża pałacowa w Bieczu by Gorofil – Own work, CC BY-SA 4.0

Jeziory Dolne

W Jeziorach Dolnych znajduje się ruina kościoła ewangelickiego, pochodzącego z XVII w.

Kościół w Jeziorach Dolnych by Max-technik – Own work, CC BY-SA 3.0 pl

Brożek

W okolicach wsi Brożek w lasach nad Odrą znajdują się pozostałości dużej poniemieckiej fabryki amunicji. Fabryka koncernu Deutsche Sprengchemie GmbH powstała w latach 1938-1942 i pracowali w niej robotnicy przymusowi.

Fabryka amunicji by Stefan Fussan, CC BY-SA 3.0

Zasieki

W Zasiekach znajduje się zniszczony most nad Nysą Łużycką prowadzący do Forst (DE).

Zniszczony most w Zasiekach by SchiDD – Own work, CC BY-SA 4.0

Kuchnia regionalna

Na dobre lody, pyszne desery i kawę możemy się udać do Cafe Czekadelo w centrum Lubska.

Pożyteczne informacje

  • Cafe Czekadelo, Krakowskie Przedmieście 16, Lubsko

Zaplanuj wycieczkę