Szczypta historii

Wybraliśmy się na zwiedzanie Doliny Bobru na odcinku przełomowym, gdzie utworzono Jezioro Pilchowickie. Leży tutaj Wleń, położony u podnóża jednego z najstarszych murowanych zamków na Śląsku i w Polsce. Wleń i okolice znalazły się w granicach państwa polskiego ok. 990 roku. Tereny Doliny Bobru należą do Polski przez 393 lata.

Płyta nagrobna Bolesława I Wysokiego w opactwie cystersów w Lubiążu, miedzioryt Bartłomieja Strachowskiego, 1733

Zamek Wleński

Zamek powstał na miejscu istniejącego tu grodu drewniano-ziemnego, podniesionego w 1108 r. do rangi kasztelanii przez Bolesława Krzywoustego. Wzniesienie pierwszej murowanej budowli przypisuje się księciu Bolesławowi I Wysokiemu (koniec XII w.). Na początku wieku XIII często na zamku przebywał książę Henryk I Brodaty wraz ze swoją małżonką Jadwigą (która została świętą i jest patronką Śląska). W połowie XIII wieku zamek upodobał sobie znany z awanturniczego życia syn Henryka II Pobożnego, Bolesław II Rogatka. Właśnie w zamkowej wieży więził on w 1257 r. wrocławskiego biskupa Tomasza I, a w 1277 swego bratanka, księcia wrocławskiego Henryka IV Probusa. W połowie XIV wieku za panowania księcia świdnicko-jaworskiego Bolka II Małego nastąpiła kolejna rozbudowa zamku. W 1377 r. właścicielem zamku został Tymo von Kolditz, który dokonał rozbudowy i umocnienia warowni. W czasie wojny trzydziestoletniej zamek został wysadzony w powietrze i odtąd pozostaje w ruinie.

Zamek Wleń by Jerzy Strzelecki – Own work, CC BY-SA 3.0
Zamek Wleń
Zamek Wleń (widok z wieży zamkowej)
Romański kościół/kaplica
Wieża obronna

Wleń

Wleń otrzymał prawa miejskie w 1261 r. W czasach piastowskich Bolka I, Bernarda Świdnickiego, Henryka I Jaworskiego i Bolka II. (lata 1278-1368) miasto intensywnie się rozwijało. Następne lata były czasami powolnego upadku znaczenia miasta (na rzecz pobliskiej Jeleniej Góry). W roku 1813 w czasie trwania bitwy nad Bobrem, między wojskami Napoleona a generała Kajzerowa miasto prawie doszczętnie spłonęło. Wleń zachował znaczną część architektury staromiejskiej. Wśród zabudowy wyróżniają się ratusz, kościół św. Mikołaja oraz położony nieopodal zamek wleński.

Wleń (widok z wieży zamkowej)

Ratusz we Wleniu

Ratusz został wzniesiony w pierwszej połowie XIV wieku. W obecnej postaci powstał w latach 1823-1824. Miało to miejsce po olbrzymim pożarze miasta który miał miejsce w roku 1813. Nad wejściem do ratusza umieszczono napis: Ex cinere Phoenix – Post Nubila Phoebus, co oznacza „Jak Feniks z popiołów, po chmurach (deszczu) słońce”.

Ratusz i pomnik gołębiarki na Rynku we Wleniu by Irena Goderska – Own work, CC BY-SA 3.0 pl

Pałac książęcy we Wleniu

Pałac książęcy prezentujący styl baroku francuskiego pochodzi z XVI wieku. Wielokrotnie był przebudowywany i modernizowany. Od strony dziedzińca znajduje się dwuprzęsłowy podcień wsparty na kolumnach, nad którym umieszczono osiem herbów rodów śląskich.

Pałac we Wleniu by Irena Goderska – Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=21367272

Kościół św. Mikołaja we Wleniu

Kościół św. Mikołaja Biskupa powstał z fundacji biskupa Wawrzyńca w latach 1215-1217. Poważnej modernizacji uległ w 1864 r., kiedy to zyskał charakter neogotycki. Z czasów średniowiecza zachowała się wieża z 1500 r.

Kościół św. Mikołaja by Karkonosz – Own work, CC BY 3.0

Pałac (Lenno) w Łupkach

Tuż pod zamczyskiem wleńskim znajduje się kompleks pałacowy Lenno w Łupkach. Pałac Lenno został ufundowany przez Adama Koulhasa w 1662 r. Prezentuje on styl barokowy wprowadzony po przebudowie dokonanej w XVIII w. Na uwagę zasługują znajdujące się wewnątrz freski z XVII wieku, kamienna klatka schodowa. Nad wejściem do obiektu znajdują się herby rodowe właścicieli.

Droga do pałacu Lenno i dalej na zamek Wleń
Pałac Lenno
Kartusz herbowy by Irena Goderska – Own work, CC BY-SA 3.0 pl
Łupki, gotycki kościół z XIII w. by jelonek – fotopolska, CC BY-SA 3.0 pl

Siedlęcin

W Siedlęcinie znajduje się gotycki kościół św. Mikołaja pochodzący z XIV w. Interesującym zabytkiem jest gotycki dwór obronny z XIV w. – tzw. wieża książęca oraz dawny kościół ewangelicki.

Siedlęcin. Kościół św. Mikołaja, widok z Wieży Książęcej by Poconaco – Praca własna, CC BY 3.0
Kościół św. Mikołaja by Draceane – Praca własna, CC BY-SA 4.0
Dawny kościół ewangelicki, obecnie kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy by Pnapora – Praca własna, CC BY-SA 3.0
Średniowieczna wieża mieszkalna i oficyna przy wieży by Paweł Kuźniar – Praca własna, CC BY-SA 3.0
Zapora elektrowni na Jeziorze Modrym na rzece Bóbr, k. Siedlęcina by Paweł Kuźniar (Jojo_1, Jojo) – Praca własna, CC BY-SA 3.0

Nielestno

W Nielestnie położony jest pałac wybudowany w XVII w. W XIX w. został on przebudowany w stylu neorenesansowym. Po 1945 r. był zdewastowany, a później adaptowany na cele Domu Opieki Społecznej.

Pałac w Nielestnie by Irena Goderska – Own work, CC BY-SA 3.0

Czernica

W roku 1543 właściciele Czernicy – Schaffgotschowie wybudowali i otoczyli fosą renesansowy dwór, który był następnie kilkukrotnie modernizowany. Pod koniec II wojny światowej w Czernicy ukryto zbiory Muzeum Mozartowskiego i inne śląskie muzykalia, które prawdopodobnie zostały zagarnięte przez wkraczającą na te tereny Armię Czerwoną. Pałac obecnie jest własnością prywatną.

Pałac w Czernicy by Platanacero – Own work, CC BY-SA 4.0

Gotycki kościół św. Michała Archanioła pochodzi z XIII w. i został przebudowany w XVIII w. Wewnątrz zobaczymy drewniany, późnorenesansowy ołtarz, chrzcielnicę, ambonę, emporę z 12 obrazami ze scenami ze Starego Testamentu i późnorenesansowe stalle.

Kościół pw. św. Michała Archanioła by Platanacero – Own work, CC BY-SA 4.0

Kościół ewangelicki z 1740 r. uległ całkowitej destrukcji, została z niego już tylko wieża z dzwonnicą.

Wieża dawnego kościoła ewangelickiego by Platanacero – Own work, CC BY-SA 4.0
Czernica, krzyż pokutny stawiany przez złoczyńcę w miejscu zbrodni by Fallaner – Own work, CC BY-SA 4.0

Pałac w Maciejowcu

Barokowy pałac w Maciejowcu należał do rodziny von Kramsta. W pałacu znajduje się kaplica z 1692 roku, obecnie pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP.

Maciejowiec, pałac by Irena Goderska – Own work, CC BY-SA 3.0 pl

Zapora Pilchowice

Zapora Pilchowice na rzece Bóbr to najwyższa zapora kamienna w Polsce. Zapora powstała w latach 1902–1912 w celu ochrony przed powodziami. Zapora ma wysokość 62 m i długość w koronie równą 290 m, grubość jej muru w podstawie wynosiła 50 m i w chwili oddania do użytku była największą zaporą kamienno-betonową w Europie. Powierzchnia utworzonego zbiornika (Jezioro Pilchowickie) wyniosła 240 ha. Na zaporze zbudowano elektrownię wyposażoną w turbiny wodne o mocy (obecnie) 13,4 MW.

Elektrownia wodna i zapora w Pilchowicach
Elektrownia wodna i zapora w Pilchowicach
Jezioro Pilchowickie, widok z zapory w Pilchowicach

W latach 1905–1906 w ramach budowy linii kolejowej Jelenia Góra–Żagań powstał potężny stalowy kratowy most w poprzek Jeziora Pilchowickiego. Usytuowany został około 40 m nad dnem zbiornika, co czyni go jednym z najwyższych mostów w kraju.

Most kolejowy nad Jeziorem Pilchowickim by Paweł Kuźniar (Jojo) – Praca własna, CC BY-SA 3.0
Most kolejowy
Most kolejowy

W 2019 roku pojawiły się plany wykorzystania mostu w filmie Mission Impossible 7. Most miał być ziszczony. O zgodę prosiła nawet ambasador USA Georgette Mosbacher. Rozpoczęta akcja protestacyjna doprowadziła do rezygnacji z tego pomysłu.

Pogórze Kaczawskie

na Pogórzu Kaczawskim wyróżnia się wulkaniczny stożek Ostrzycy– wzgórza o wysokości 501 m n.p.m. Ostrzyca jest zbudowana z mioceńskich bazaltów stanowiących część rdzenia dawnego wulkanu wypełnionego zastygniętą magmą. W szczytowej partii znajduje się bazaltowe gołoborze.

Ostrzyca by Paweł Kuźniar (Jojo) – Praca własna, CC BY-SA 3.0
Gołoborze na stokach Ostrzycy by Paweł Kuźniar (Jojo) – Praca własna, CC BY-SA 3.0

Pławna

W Pławnej znajduje się kościoła św. Tekli z 1680 r. Obecny kształt świątynia uzyskała w XVIII w. W okolicy Pławnej zbudowano kalwarię rozpoczynającą się w centrum wsi obok kapliczki i prowadzącą krętą drogą na szczyt góry Kalwaria (322 m n.p.m.).

Kościół św. Tekli by Jarosław Razmus – Praca własna, CC BY-SA 3.0

We wsi, w osiemnastowiecznym domu znajduje się Muzeum Przesiedleńców i Wypędzonych. Znajdują się tu pamiątki i dokumenty mieszkańców Pławnej, którzy mieszkali tu przed 1945 rokiem, jak i przywiezione przez przesiedleńców z Kresów Wschodnich.

Kuchnia regionalna

W pałacu Lenno znajduje się restauracja. Serwowane tam są raczej słodkości – pyszne desery: tarta, sernik oraz wyborna kawa.

Pożyteczne informacje

  • Restauracja Pałac Lenno, Wleń

Zaplanuj wycieczkę