Lwówek Śląski – jedno z najstarszych miast Polski

Szczypta historii

Pod koniec pierwszego tysiąclecia naszej ery okolice te zamieszkiwało plemię Bobrzan – jedno z wielu śląskich plemion słowiańskich. Lwówek Śląski jest jednym z najstarszych miast Polski – prawa miejskie z rąk księcia piastowskiego Henryka I Brodatego uzyskał w 1217 r. Do czasu wojny trzydziestoletniej Lwówek Śląski był jednym z najbogatszych i zarazem jednym z największych miast na Śląsku, miastem królewskim. W 1209 r. książę piastowski Henryk I Brodaty nadał Lwówkowi prawo warzenia piwa, dzięki temu w mieście istnieje przypuszczalnie najstarszy browar w Polsce i jeden z najstarszych w Europie, „Browar Lwówek”. Lwówek na przełomie XIII/XIV w. był większy od Poznania, posiadał podwójny pierścień murów obronnych i własną mennicę, w której wybijano monety dla księstwa jaworskiego (wykorzystywano pobliskie złoża złota).

W 1392 Księstwo świdnicko-jaworskie, do którego wówczas należał Lwówek Śląski, przeszło pod panowanie króla czeskiego. W 1498 roku, król czeski Władysław Jagiellończyk nadał Lwówkowi herb, który jest używany do dnia dzisiejszego.

Kres prosperity miasta przyniosła wojna trzydziestoletnia (1618–1648), w trakcie której Lwówek został spustoszony i dokumentnie zniszczony. W roku 1813 w czasie wojen napoleońskich wojska francuskie stoczyły nad Bobrem pod Lwówkiem Śląskim (Płakowice) dwie bitwy. Po stronie Napoleona walczyły wojska polskie. Pierwsza bitwa nad Bobrem 22 sierpnia zakończyła się zwycięstwem Napoleona nad wojskami pruskimi. Jednak już siedem dni później 29 sierpnia miała miejsce druga bitwa nad Bobrem, która przyniosła Francuzom klęskę, kiedy to podczas przeprawy w nurtach Bobru zginęło 2000 żołnierzy francuskich. Lwówek powrócił do Polski w 1945 r. Łączny czas przynależności Lwówka do Polski wynosi 393 lata. Przypomnijmy, że czas przynależności do Prus i Niemiec wynosił 203 lata.

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Lwówku Śląskim

Kościół został z kamienia ciosowego zbudowany ok. 1300 roku przez Joannitów. Masywna fasada jest zwieńczoną dwoma wieżami rozdzielonymi portalem z czerwonego piaskowca. We wnętrzu kościoła wiele cennych elementów wyposażenia – najstarszy na Śląsku drewniany krzyż z 1410 roku, obraz „Koronacja Matki Boskiej”, organy i ambona.

Kościół ewangelicki

Z dawnego kościoła ewangelickiego z poł. XVIII w. pozostała obecnie tylko wieża.

Kaplica Świętego Krzyża

Późnogotycka kaplica Świętego Krzyża została zbudowana w 1496 roku na czas przebudowy kościoła pw. Wniebowzięcia NMP.

Zespół klasztorny franciszkanów

Kościół św. Franciszka z Asyżu był budowany w latach 1264–1320 jako jednonawowy. W XV wieku dobudowano nawę południową, a następnie północną. W 1810 roku po kasacie zakonu, zespół klasztorny przeszedł we władanie państwa pruskiego. W XIX wieku budynek klasztorny przebudowano i umieszczono Muzeum Historyczne. Po wojnie w budynku siedzibę miała straż pożarna, a potem magazyn materiałów budowlanych.

Dawna Komandoria Joannitów

Barokowa komandoria joannitów zbudowana została w 1728 r. przez miejscowego komtura zakonu hr. Jana Józefa von Götzen na miejscu poprzedniej renesansowej komandorii. Świadczy o tym piękny barokowy portal z kartuszem herbowym z 1728 r. Po kasacie zakonu w 1810 r., budowla przeszła w ręce żydowskiego kupca – Dawida Löwenberga.

Mury obronne

Lwówek Śląski w drugiej połowie XIII wieku otoczyły kamienne obwarowania, a w XV w. wybudowano drugi ciąg murów. Pomiędzy nimi znajdowała się fosa. Obwarowania straciły na znaczeniu w XVIII wieku. W drugiej połowie XIX wieku zasypano fosę i w 1870 r. utworzono miejskie planty. Lwóweckie mury obronne należą do najciekawszych na Dolnym Śląsku, szczególnie przy wieżach bramnych – Bolesławieckiej i Lubańskiej.

Basteja Archonattiego w Lwówku Śląskim to dawny element średniowiecznych fortyfikacji miejskich. W XVI wieku została przebudowana i dostosowana do ówczesnych wymogów wojennych.

Ratusz w Lwówku Śląskim

Na trzecim co do wielkości rynku w Polsce, stoi gotycko-renesansowy ratusz lwówecki. Pierwotny ratusz wzniesiono w połowie XIII w. za czasów panowania Bolesława Rogatki – był to wtedy jeden z najstarszych ratuszy w Polsce. Najstarsze partie budowli obecnej pochodzą z ok. 1480 r. obok wieży dostawionej do nich w latach 1500–1504. Wnętrza posiadają sklepienia sieciowe. Zgromadzono tu szereg płyt nagrobnych z dawnego klasztoru franciszkańskiego z najciekawszą z nich – płytą księcia Henryka jaworskiego i jego żony Agnieszki, pochodzącą z ok. 1350 r.

Codziennie w południe w lwóweckim rynku wybrzmiewa melodia hejnału lwóweckiego granego z wieży ratusza.

Pałac Hohenzollernów

Pałac w drugiej poł. XIX w. wybudował wielki miłośnik muzyki, książę Konstantyn von Hohenzollern-Hechingen (chrześniak samego Napoleona Bonaparte). W klasycystycznym pałacu, głównym reprezentacyjnym pomieszczeniem była sala koncertowa. Z występami gościli w niej jedni z największych kompozytorów tamtej epoki: Liszt, Wagner i Berlioz.

Browar Lwówek

Lwóweckie tradycje piwowarskie sięgające 1209 r. podtrzymuje do dziś browar wybudowany pod koniec XIX wieku przez Juliusa Hohberga na dawnych terenach zamkowych.

Kamienny most na Bobrze

Nad Bobrem w 1558 r. zbudowano kamienny most. Most posiada sześć przęseł o sklepieniu półkolistym, ma długość 81 metrów i szerokość 9 metrów.

Zamek Płakowice

W centrum Płakowic jest położony zamek – jedna z największych renesansowych budowli obronnych na Śląsku. Budowę zamku rozpoczął w 1550 r. Rumpold Talkenberg z Podskala, który projekt zlecił włoskiemu architektowi Franciszkowi Parrowi. Na przełomie XV i XVI w. Płakowice stały się własnością rodu von Schaffgotsch, a później von Hochberg. Zamek odkupiła w 1824 roku rejencja legnicka z przeznaczeniem na szpital psychiatryczny. Po 1945 r. w zamku mieściła się w pałacu jednostka wojskowa oraz dom dziecka.

Pałac Brunów

W pierwszej połowie XVIII w. hrabia Bernhard von Schmettau na miejscu dawnego dworu wybudował barokowo-klasycystyczny pałac. W zespole pałacowym ponadto mamy oficynę, kaplicę rodziny von Cottenet, stajnię i wozownię. W czasie II wojny światowej mieścił się tu ośrodek szkoleniowy Hitlerjugend, a od 1944 r. ośrodek szkoleniowy Volkssturmu.

Rakowice

W Rakowicach mamy dwie wieże mieszkalne z XV/XVI w.

Żerkowice

W Żerkowicach znajduje się późnogotycki kościół pw. Matki Bożej Różańcowej  z XV/XVI wieku.

We wsi znajdują się dwa krzyże pokutne z XIV-XVI w., jeden z przedstawieniem topora a drugi wideł.

Zamek Książąt świdnickich w Skale

W Skale już w XIV wieku istniał zamek. W 1513 r. Adam von Lest zbudował na jego miejscu renesansowy dwór, rozbudowany na początku XVII wieku. Powstała wtedy okazała rezydencja z widokową loggią kolumnową. Wokół pałacu stworzono piękny park o powierzchni 30 mórg, w którym posadzono wiele egzotycznych drzew i krzewów.

Kościół św. Mikołaja w Kotliskach

W Kotliskach znajduje się gotycki kościół św. Mikołaja z kamienia łamanego z XV w.

Kościół św. Bartłomieja w Płóczkach Górnych

Kościół wzniesiono z kamienia ok. 1241 r. Budynek rozbudowano w XVI w. (wieża i prezbiterium).

Niwnice

W Niwnicach znajduje się romański kościół św. Jadwigi z 1305 r. Został przebudowany w 1520 r. W XVIII w. rodzina von Nostitz wybudowała zespół pałacowy „Neuland” w stylu klasycystycznym (obecnie szkoła podstawowa).

Elektrownia wodna Rakowice

Elektrownia wodna Rakowice to mała elektrownia wodna uruchomiona została w 2005 roku na rzece Bóbr. Elektrownia powstała w wyniku przełożenia koryta rzeki w obrębie wyeksploatowanej Kopalni Surowców Mineralnych. Moc elektrowni wynosi 2 MW.

Szwajcaria Lwówecka

Skałki „Szwajcaria Lwówecka” to zgrupowanie piaskowcowych form skalnych, największe poza Górami Stołowymi w całych Sudetach. Ciąg baszt i murów skalnych na długości ok. 200 m. wznosi się nad głęboko wciętą doliną potoku Srebrna.

Kuchnia regionalna

Na posiłek w Lwówku Śląskim warto się udać do restauracji „Pod Czarnym Krukiem”, znajdującej się Górnym Rynku. Możemy spróbować flaczki, czerwony barszcz z koldunami lub chłodnik z jajkiem. Z głównych dań najbardziej znane są placki ziemniaczane z sosem śmietanowo-kurkowym. Polecamy też pierogi, naleśniki ze szpinakiem, pierś z kurczaka, udko z kaczki, pstrąga.

Pożyteczne informacje

• Pod Czarnym Krukiem, ul. Juliusza Słowackiego 1, Lwówek Śląski

Zaplanuj wycieczkę