Szczypta historii

Pod koniec pierwszego tysiąclecia naszej ery okolice te zamieszkiwało plemię Bobrzan – jedno z wielu śląskich plemion słowiańskich. Obszar okolic Bolesławca pokrywała rozległa puszcza. Według legend Bolesławiec miał powstać w X wieku, za panowania Mieszka I książe Bolesław Wysoki w 1194 r. założył osadę w miejscu obecnej starówki. Osada przyjęła nazwę od jego imienia.

Płyta nagrobna Bolesława I Wysokiego w opactwie cystersów w Lubiążu, miedzioryt Bartłomieja Strachowskiego, 1733

Bolesławiec jako miasto został lokowany między 1226 a 1251 rokiem w rejonie obecnego Starego Miasta. W XIII wieku powstał klasztor dominikanów. Miasto szybko uległo germanizacji. W 1392 Bolesławiec, należący do Księstwa jaworsko-świdnickiego, dostał się pod panowanie czeskie. W 1429 roku miasto padło ofiarą niszczycielskiego najazdu husytów, podczas którego wymordowano znaczną ilość mieszkańców oraz spalono cały Bolesławiec. W czasie wojen śląskich miasto dostało się pod panowanie pruskie. W czasie wojen napoleońskich w mieście sześciokrotnie gościł Napoleon Bonaparte, a 28 kwietnia 1813 zmarł tu Michaił Kutuzow, rosyjski feldmarszałek. Łączny czas przynależności Bolesławca do Polski wynosi 393 lata. Przypomnijmy, że czas przynależności do Czech wynosił 350 lat, a Prus i Niemiec 203 lata.

Ratusz i rynek w Boleslawcu

Bazylika Wniebowzięcia NMP i św. Mikołaja w Bolesłąwcu

Parafialny kościół w miejscu obecnego istniał już w połowie XIII wieku. W roku 1429 w wyniku najazdu husytów i spowodowanego przez nich pożaru świątynia spłonęła. W 1432 rozpoczęto budowę nowego, kamiennego kościoła na podwalinach wcześniejszego. Po pożarze w 1642 roku wnętrza otrzymały wystrój barokowy według projektu Giulio Simonettiego. Szczególną uwagę zwracają: chrzcielnica i ambona z II połowy XVIII wieku. W środku znajduje się obraz „Chrystusa cierpiącego na krzyżu” z 1736 namalowany przez J. W. Neunhertza. Na 55-metrowej wieży znajduje się 1002 kg dzwon Panny Marii.

Bolesławiecka Bazylika Maryjna
Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny by Darencjusz1997 – Praca własna, CC BY-SA 4.0
Wnętrze bazyliki
Ołtarz by Ludwig Schneider/Wikimedia – Own work, CC BY-SA 4.0
Portal bazyliki
Krzyż pokutny

Dawny kościół ewangelicki

Dawny kościół ewangelicki, to obecnie kościół rzymsko-katolicki pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Późnobarokowy kościół powstał w 1759 r. na miejscu zamku książęcego, który spłonął w 1642 i został rozebrany na polecenie Szwedów. Wieża zamkowa została przebudowana na kościelną o wysokości 72 m.

Wieża zamkowa do której dobudowano kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy by HeLiBeBC – Own work, CC BY-SA 4.0
Kościół pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy by Darencjusz1997 – Praca własna, CC BY-SA 4.0

Kościół MB Różańcowej

Kościół pw. Matki Bożej Różańcowej jest najstarszą świątynią i budowlą w mieście. Prezbiterium zbudowano w XIII w., budowę dokończono w XIV–XVI w.

Kościół pw. Matki Bożej Różańcowej by A. Pawłowski – own work (photo made by author), CC BY-SA 3.0
Epitafia by Ludwig Schneider/Wikimedia. – Own work, CC BY-SA 4.0

Klasztor dominikanów

Klasztor oo. dominikanów pochodzi z drugiej poł. XVIII w; obecnie mieści się tam Urząd Gminy.

Dawny kompleks klasztoru dominikanów by Platanacero – Own work, CC BY-SA 4.0

Mury obronne

Średniowieczne mury obronne z XIV w. zachowały się w licznych fragmentach. Rozebrano je w okresie wojen napoleońskich.

Mury miejskie by Antoni Pawłowski – Own work, CC BY-SA 3.0

Most kolejowy w Bolesławcu nad rzeką Bóbr wykonany został z piaskowca kredowego w 1846 r. Jest jednym z najdłuższych tego typu mostów w Polsce i w całej Europie.

Most kolejowy w Bolesławcu
Most kolejowy w Bolesławcu
Most kolejowy w Bolesławcu

Ratusz

Ratusz miejski pochodzi z 1525 r.  Obecny kształt uzyskał po przebudowie w 1776 r.

Wieża ratusza
Ratusz
Ratusz
Rynek
Rynek

W Bolesławcu działała drukarnia Królewskiego Sierocińca, od 1872 roku do 1942 roku zarządzana przez bolesławieckiego drukarza żydowskiego pochodzenia, Louisa Fernbacha.

Dawna drukarnia Fernbachów by Darencjusz1997 – Praca własna, CC BY-SA 4.0

Pięknym dowodem przyjaźni niemiecko-rosyjskiej jest zabytkowy pomnik rosyjskiego generała Kutuzowa, który zmarł na tyfus w Bolesławcu podczas wojen napoleońskich. Pomnik w formie obelisku został wzniesiony na bolesławieckim rynku w 1819 r. przez pruskiego króla Fryderyka Wilhelma III.

Obelisk poświęcony gen. Kutuzowowi

Muzeum Ceramiki w Bolesławcu.

Rozwój produkcji ceramiki datuje się na II poł. XVIII w., a następnie na I poł. XIX w. Produkowano dzbany, wazy, talerze, filiżanki i kufle o charakterystycznej granatowo-szklistej barwie, polewane białym szkliwem skaleniowym. Kolekcję ceramiki bolesławieckiej można oglądać m.in. w Muzeum Ceramiki w Bolesławcu.

Muzeum Ceramiki, budynek przylega do murów miejskich
Muzeum Ceramiki
Muzeum Ceramiki
Muzeum Ceramiki
Muzeum Ceramiki
Muzeum Ceramiki
Muzeum Ceramiki
Wieki Garniec z 1753 r. 2.15 m wysokości
Współczesne wyroby z ceramiki bolesławieckiej by 4028mdk09 – Praca własna, CC BY-SA 3.0
Ceramika bolesławiecka by Antosh – Praca własna, CC BY-SA 3.0

Włodzice Wielkie

We wsi Włodzice Wielkie znajdują się dwa kościoły. Kościół św. Michała Archanioła wzniesiony w pierwszej połowie XVI w. oraz kościół Najświętszej Marii Panny Królowej Korony Polskiej wzniesiony pierwotnie jako kościół ewangelicki w drugiej połowie XVIII w. z rokokowym wyposażeniem wnętrza.

Kościoły we wsi Włodzice Wielkie
Kościół św. Michała Archanioła

Kraszowice

W Krzeszowicach mamy kościół św. Jadwigi, powstały w XIV w., przebudowany w XVI w.

Kościół filialny św. Jadwigi by Antosh – Praca własna, CC BY-SA 3.0

Nieopodal znajduje się ruina renesansowego dworu z 1578 r., przebudowanego w XVIII w. Dwór został zniszczony w 1945 r.

Kraszowice, ruiny dworu by Jarosław Razmus – Praca własna, CC BY-SA 3.0

Ocice

W Ocicach znajduje się zespół pałacowo-folwarczny z XIX w. Powstał na bazie renesansowego dworu z XVI w.

Pałac w Ocicach by: Ludwig Schneider / Wikimedia. – Praca własna, CC BY-SA 4.0

Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Ocicach zbudowano w XV wieku. Uległ on rozbudowie w XVIII wieku. W 1749 przy narożniku korpusu dobudowano barokową kaplicę z bogato dekorowanym portalem.

Kościół w Ocicach

Pałac Kruszyn

W Kruszynie znajduje się barokowy pałac von Reussów z I poł. XVIII w.

Pałac w Kruszynie by Eckhard Huth – Polskie Zabytki, CC BY-SA 4.0
Pałac z XVIII wieku w Kruszynie by Aniaonion – Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl

Kościół Narodzenia NMP Warta Bolesławiecka

Gotycki kościół w Warcie pochodzi z XIV/XV w.

Kościół w Warcie Bolesławieckiej fot. Grzegorz Grajewski, NID, CC BY-SA-NC 3.0

Perła w ruinie w Żeliszowie

Klasycystyczny kościół ewangelicki na planie elipsy o rozmiarach około 20×30 m zbudowano w 1797 r. Kościół nosi miano „perły” w ruinie.

Wczesnoklasycystyczny kościół ewangelicki by Ludwig Schneider / Wikimedia. Praca własna, CC BY-SA 3.0
Wnętrze kościoła by Aneta Pawska – Own work, CC BY-SA 3.0 pl

Pałac Tomaszów Bolesławiecki

W Tomaszowie Bolesławickim znajduje się zniszczony pałac z XIX w.

Pałac Tomaszów Bolesławiecki by Xxkazik – Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl

W Tomaszowie znajduje się słynne Studio Borowski – huta kolorowego szkła artystycznego Borowskich.

Studio Borowski, źródło: www.borowskistudio.pl/nasze-kolekcje

Kościół Najświętszego Zbawiciela Kraśnik Dolny

Kościół w Kraśniku Dolnym pochodzi z XV w. i posiada wyposażenie barokowe.

Kościół Najświętszego Zbawiciela by Sławomir Milejski – Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl

Pałac w Kraśniku Dolnym  pochodzi z drugiej połowy XVII w.

Pałac w Kraśniku Dolnym by Sławomir Milejski – Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl

Kuchnia regionalna

Na posiłek możemy udać się do Opałkowej Chaty przy obwodnicy Bolesławca, gdzie jedzenie jest przyrządzane wg starych receptur, np. rosół, flaczki, żurek, pierogi. W kruszynie mamy dobrą Gospodę Kruszyna znaną ze świetnej kuchni. Polecamy rosół z żółtą papryką, barszczyk z uszkami, flaki, pierogi z kaszą gryczaną, udko z gęsi i kotlety po chłopsku.

Opałkowa Chata

Pożyteczne informacje

  • Opałkowa Chata, ul. Augusta Cieszkowskiego 17, Bolesławiec
  • Gospoda KRUSZYNA, ul. Świerkowa 2, Kruszyn
  • Muzeum Ceramiki przy ul. Mickiewicza, budynek przylega do murów miejskich

Zaplanuj wycieczkę