Szczypta historii

Nazwa miejscowości wywodzi się od staropolskiej nazwy łęg, czyli miejsce okresowo wilgotne i podmokłe. Legnica już w VIII w. była centralnym grodem plemienia Trzebowian. Mieszko I zbudował tu około 985 roku nowy gród, równocześnie wraz z budową grodów we Wrocławiu i Opolu. W 1241 r. pod Legnicą rozegrała się słynna bitwa z Mongołami. Skutecznie obronił się przed nimi Zamek Piastowski w Legnicy.

W roku 1248 książę Bolesław II Rogatka ustanowił Legnicę stolicą księstwa legnickiego, które istniało także w formie legnicko-brzeskiej do roku 1675. Za sprawą nieudanej ekspansjonistycznej polityki Bolesława III Rozrzutnego, w 1329 r. miasto stało się stolicą czeskiego lenna. W 1675 r. zmarł ostatni książę piastowski Jerzy Wilhelm, co sprawiło, że miasto dostało się pod bezpośrednie panowanie Habsburgów. Po zdobyciu Śląska przez Królestwo Prus miasto, wraz z całym regionem stało się od 1742 r. częścią państwa pruskiego, a później Niemiec. Łączny czas przynależności Legnicy do Polski wynosi 393 lata. Przypomnijmy, że czas przynależności do Czech wynosił 350 lat, a Prus i Niemiec 203 lata.

Zamek Piastowski w Legnicy

Zamek Piastowski w Legnicy to jeden z najstarszych zamków znajdujących się na terenie Polski. Na miejscu drewnianego grodu za czasów Bolesława Kędzierzawego w końcu XII w. wzniesiono zamek, który był pierwszą murowaną warownią na ziemiach polskich. Zachowane do dzisiaj wieże zamkowe, ośmiokątna wieża św. Piotra i okrągła wieża św. Jadwigi, zostały wybudowane równocześnie z pałacem. Są one jednymi z pierwszych tego typu wież obronnych w architekturze zamkowej Śląska i Polski. Dla Bolesława I Wysokiego i jego syna Henryka pałac na zamku w Legnicy był główną rezydencją. W 1241 roku budowla skutecznie obroniła się przed oblegającymi go Mongołami. Zamek książęcy w Legnicy był w XII i XIII wieku jedną z dwóch głównych rezydencji władców Śląska. Po wymarciu linii Piastów od 1675 w zamku rezydują namiestnicy habsburscy. W roku 1740, po zdobyciu Legnicy przez króla Prus Fryderyka II Wielkiego, zamek przebudowano.

Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Legnicy

Katedra została wzniesiona w latach 1333–1380. W 1894 r. dokonano jej przebudowy na kościół neogotycki. Znajduje się tutaj pentaptyk z XV w. ze scenami przedstawiającymi św. Annę Samotrzeć, św. Jadwigę oraz sceny Męki Pańskiej – najcenniejszy, zarazem jedyny, zabytek malarstwa gotyckiego, znajdujący się w kaplicy od strony północnej kościoła. Wewnątrz znajduje się renesansowa ambona z lat 1586–1588, barokowy ołtarz, brązowa chrzcielnica w kształcie kielicha mszalnego z XIII w., pochodzące z XIV w. posągi apostołów, płyta nagrobna księcia brzeskiego i legnickiego Ludwika II i jego żony Elżbiety Brandenburskiej. Organy zostały wybudowane przez firmę Schlag & Söhne ze Świdnicy w 1894 roku.

Kościół Marii Panny w Legnicy

Ewangelicki kościół Marii Panny w Legnicy jest jednym z najstarszych kościołów na Śląsku. Początki jego budowy sięgają XII w., kiedy to Bolesław Wysoki wybudował prawdopodobnie jednonawowy drewniany kościół. W roku 1192 na miejscu poprzedniego został wybudowany kościół z kamienia (łupanego piaskowca). 9 kwietnia 1241 roku, według kronikarza Jana Długosza, Henryk Pobożny modlił się w legnickim kościele Mariackim przed wyruszeniem na bitwę znaną w historii jako bitwa pod Legnicą. W XIV w. kościół przekształcono w trójnawową bazylikę. Po 1945 r. kościół pozostał w wyznaniu ewangelickim. Obecnie w kościele odbywają się w każdą 1 i 3 niedzielę miesiąca również nabożeństwa w języku niemieckim. Wnętrze kościoła otynkowano i pomalowano w jasnym kolorze, kolumny pokrywają geometryczne wzory o stylizacji „mauretańskiej”.

Wielkie okna kościoła Marii Panny ozdobiono w latach 1902-1908 witrażami, które wykonali najznakomitsi artyści niemieccy. Łączna powierzchnia witraży wynosi aż 300 m².

W 1735 roku zbudowano organy pod nadzorem wybitnego organmistrza Michaela Rödera.

Klasztor jezuitów Legnica

Kościół św. Jana Chrzciciela pochodzi z XIII w., z czasów księcia Henryka V Brzuchatego. W 1522 świątynię zagarnęli protestanci. W 1679 r. prezbiterium kościoła zostało przebudowane na mauzoleum rodzinne przez księżną Ludwikę, matkę ostatniego Piasta śląskiego, Jerzego Wilhelma. W czasie kontrreformacji obiekt przekazano zakonowi jezuitów, którzy w 1706 r. wznieśli od zachodu swoje kolegium. W 1714 zburzono stary kościół, zachowano tylko prezbiterium z mauzoleum Piastów. Obecna świątynia została zbudowana w 1727 r. w stylu barokowym w miejscu starego kościoła.

Mauzoleum ma kształt rotundy, jest przekryte kopułą. Zostało zaprojektowane przez włoskiego architekta Carla Rossiego. Znajdują się sarkofagi księcia Jerzego Wilhelma i jego rodziców, Ludwika IV i księżnej Zofii Elżbiety.

Zespół poklasztorny benedyktynek

Bolesław II Rogatka w roku 1277 ufundował klasztor dominikanów i kościół Świętego Krzyża. W roku 1526 klasztor przejęły benedyktynki, które w latach 1700 – 1723 wzniosły na miejscu starego założenia zespół zachowany do dzisiaj, tj. klasztor i kościół św. Maurycego. Po sekularyzacji zakonu w roku 1810 klasztor zaadaptowano na szkołę.

Kościół św. Trójcy

Neogotycki kościół rzymskokatolicki został wybudowany w 1908 r. według projektu architekta Alexisa Langera z Wrocławia jako druga świątynia katolicka w mieście. Najciekawsza jest elewacja zachodnia z monumentalną, 55-metrową wieżą północną.

Kościół św. Jacka

Ewangelicki kościół w stylu neogotyckim wzniesiony w 1908 r. zadedykowano pamięci cesarza Fryderyka III. Budynek powstał w miejscu dawnego kościoła i klasztoru kartuzów. Wieża kościelna ma wysokość 73 m, a krzyż znajdujący się na jej szczycie 4,5 m. Po zdobyciu miasta w 1945 Armia Czerwona urządziła w świątyni stajnię. Jako kościół rzymsko-katolicki św. Jacka rozpoczął działalność w 1972 r. W 2002 został ogłoszony sanktuarium św. Jacka.

Cerkiew pw. Zmartwychwstania Pańskiego

Legnicka cerkiew to dawny kościół ewangelicki wzniesiony w 1833 (wieża została dobudowana w 1912). W 1975 r. kościół został przekazany Polskiemu Autokefalicznemu Kościołowi Prawosławnemu.

Akademia rycerska

Akademia rycerska pochodzi z 1708 r. Była to elitarna uczelnia kształcąca młodzież szlachecką. Uczęszczali tutaj młodzi przedstawiciele polskich rodów Radziwiłłów, Zamoyskich, Ossolińskich i Lubomirskich. Po wojnie przejęta przez Armię Czerwoną z przeznaczeniem na magazyny. Powróciła w polskie ręce dopiero w  1978 r., obecnie znajduje się w niej Muzeum Miedzi.

Stary Ratusz

Ratusz został zbudowany w 1741 r. w stylu barokowym. Początkowo był siedzibą władz miejskich, w roku 1928 został zaadaptowany na siedzibę teatru.

Nowy Ratusz

Budynek Nowego Ratusza został wzniesiony w roku 1905 w stylu neorenesansowym. Obecnie jest siedzibą władz miasta. Na filarach loggi ulokowano rycerzy z herbami Śląska, Legnicy i Prus. Na szczycie frontonu powtórzony został kartusz z herbem miasta składającym się z dwóch skrzyżowanych kluczy. Nad nim umieszczono figurę czeskiego lwa – herbowe zwierzę Legnicy.

Mury obronne

W Legnicy zachowały się dwie bramy Chojnowska i Głogowska wraz z fragmentami dawnych obwarowań miejskich.

Mała Moskwa

Legnica w 1945 r., znalazła się na mocy postanowień konferencji poczdamskiej w granicach Polski. Dzięki dobrze zachowanym poniemieckim obiektom wojskowym w mieście ulokowano dowództwo i koszary Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej, stacjonującej w mieście w latach 1945-1993. Rosjanie zajęli 1/3 zabudowy Legnicy, w sumie 1200 obiektów. Na mieszkania dla oficerów zajęto przepiękne wille w ekskluzywnej dzielnicy, a ponadto Akademię Rycerską i Stary Ratusz. O sytuacji w Legnicy opowiada film Waldemara Krzystka „Mała Moskwa”.

Pałac Ludwikowo w Legnicy

W zespole folwarcznym w Ludwikowie znajduje się pałac.

Pałace i dwory w okolicy Legnicy

Dwór w Kunicach

Dwór w Kunicach z XVI w., przebudowany w XX w.

Pałac w Pątnówku

W Pątnówku znajduje się pałac Alberta z XIX w.

Pałac w Jakuszowie

Eklektyczny pałac w Jakuszowie pochodzi z II poł. XIX w.

Kościół Wniebowzięcia NMP w Ulesiu

W Ulesiu znajduje się gotycki kościół Wniebowzięcia NMP z XV w.

Pałac Lipce

Pałac w Lipcach pochodzi z II poł. XIX w.

Pałac Janowice Duże

Pałac w Janowicach Dużych pochodzi z poł. XVIII w.

Pałac Tyńczyk Legnicki

Neobarokowy pałac w Tyńczyku Legnickim pochodzi z II poł. XIX w.

Pałac Olszewskich w Warmątowicach Sienkiewiczowskich

Pałac w Warmątowicach Sienkiewiczowskich został wybudowany w XVII w. dla rodziny Olszewskich. Na mocy testamentu Alfreda von Olszewskiego pałac został zapisany Henrykowi Sienkiewiczowi, który jednak spadku nigdy nie przyjął.

Pałac Babin

Neorenesansowy pałac w Babinie pochodzi z XVIII w.

Pałac Małuszów

Zespół pałacowy w Małuszowie pochodzi z XVII-XIX w.

Kuchnia regionalna

Na Rynku w Legnicy mamy restaurację Tradycja. Serwowane są ty typowe dania kuchni polskiej – placki ziemniaczane z sosem borowikowym, placki ziemniaczane z łososiem, schab z kością, udko z gęsi i gęsia wątróbka z jabłkiem i cebulką

Pożyteczne informacje

• Restauracja Tradycja, Rynek 9, Legnica

Zaplanuj wycieczkę