Szczypta historii

W VI wieku na obszary górnego Bobra dotarli Słowianie z plemienia Bobrzan. Pod koniec X wieku Rudawy stały się częścią państwa Mieszka I, władcy Polan. W okresie rozbicia dzielnicowego Polski nastąpił szczególny rozwój Janowic. Od początku książętom śląskim zależało na zasiedlaniu niedochodowych tak zwanych pustkowi, bez mieszkańców płacących danin. Wzmożoną akcję kolonizacyjną podjęli książęta Henryk Brodaty i Bolesław II Rogatka, którzy sprowadzili na tutejsze ziemie największą ilość osadników, głównie z przeludnionych wtedy Niemiec. Jednym z pierwszych właścicieli Janowic znanych z imienia był Clericus Bolcze (1372 rok), prawdopodobny założyciel zamku Bolczów. Od wieku XVI w Janowicach Wielkich działały kruszarnie, huty i kuźnice przerabiające urobek rud miedzi i ołowiu ze sztolni Miedzianki, Mniszkowa i Starych Janowic. Na początku XVII w. właścicielem tych dóbr została rodzina Schaffgotsch. Dla Daniela Schaffgotscha wybudowano dwór nad Bobrem, który do dziś jest ozdobą wioski. Podczas wojny trzydziestoletniej w roku 1642, Janowice, dwór nad Bobrem i zamek Bolczów zostały spalone przez żołnierzy szwedzkich. Zamek Bolczów nigdy już nie został w pełni odbudowany. Łączny czas przynależności Janowic do Polski wynosi 393 lata. Przypomnijmy, że czas przynależności do Czech wynosił 350 lat, a Prus i Niemiec 203 lata.

Kościoły w Janowicach Wielkich

Wspólną historie katolików i ewangelików pokazują dwa sąsiednie kościoły. Kościół ewangelicki to budowla barokowa, obecnie jest to rzymskokatolicki kościół pw. Chrystusa Króla. Gotycki kościół katolicki pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny pochodzi z XV/XVI w. W głównym ołtarzu zachował się cenny tryptyk, kamienne gotyckie sakramentarium i renesansowa chrzcielnica.

Pałac w Janowicach

Pałac w Janowicach zbudowany został w XIV wieku przez rycerza von Beier. Na początku XVII w. hrabia Daniel von Schaffgotsch, właściciel pobliskiego Bolczowa, zlecił rozbudowę dworu. Barokowy kształt rezydencja przybrała w 1775 r., a kolejnej przebudowy dokonano w roku 1830, a w latach 1830-1840 założono piękny, dobrze zachowany do dziś park krajobrazowy z widokiem na Janowice, Rudawy Janowickie i pobliskie Góry Sokole. W 1962 r. umieszczono w pałacu dom pomocy społecznej, który funkcjonuje do dziś.

Rudawy Janowickie

Rudawy Janowickie to niewielki masyw górski zajmujący powierzchnię ok. 90 km². Jego zachodnia część, za Przeł. Karpnicką nosi nazwę Gór Sokolich. Najwyższym szczytem jest Ostra Mała (945 m n.p.m.[1][2]) – południowo-zachodni wierzchołek Skalnika. W Rudawach Janowickich występuje duża ilość skałek, zbudowanych przede wszystkim z granitu, ale też z gnejsów, amfibolitów, zlepieńców.

Zamek Bolczów

Zamek został zbudowany w roku 1375 przez dworzanina księcia Bolka II z rodu Bolczów. Zamek wielokrotnie zmieniał właścicieli – w latach 1537-1543 należał do Justusa Decjusza z Krakowa, dworzanina i sekretarza króla polskiego Zygmunta Starego. W 1645 roku obiekt został zajęty przez Szwedów, którzy opuszczając zamek w grudniu tego roku podpalili zabudowania mieszkalne. Od tego czasu Bolczów pozostaje w ruinie. Zainteresowanie turystyką w połowie XIX wieku (w 1824 gościł tu Fryderyk Wilhelm III) spowodowało, że zamek z inicjatywy hrabiego Stolberg-Wernigerode został poddany w 1848 roku pracom rekonstrukcyjnym, mieściła się w nim, zbudowana na starych fundamentach, niewielka gospoda w stylu szwajcarskim. Po wojnie w budynku gospody mieściło się schronisko turystyczne, które z czasem uległo dewastacji.

Kolorowe jeziorka

W wyniku eksploatacji pirytu niedaleko miejscowości Wieściszowice powstały kolorowe jeziorka. W kopalniach wydobywano w latach 1785–1925 piryt, przerabiany na kwas siarkowy w Płoszowie, przysiółku Ciechanowic. Ich barwa wynika ze składu chemicznego podłoża, na którym są zlokalizowane. Jeziorko Purpurowe jest pozostałością po eksploatacji łupków serycytowych, a kolor pochodzi od związków żelaza (łupki serycytowo–chlorytowe).

Jeziorko Błękitne powstało w wyniku eksploatacji związków miedzi.

Schronisko PTTK „Szwajcarka”

Schronisko PTTK „Szwajcarka” jest położone na wysokości 520 m n.p.m., na południowo-wschodnim stoku Krzyżnej Góry (654 m n.p.m.), na terenie Rudawskiego Parku Krajobrazowego. Mieści się w drewnianym zabytkowym budynku w stylu tyrolskim, wybudowanym w 1823, więc jest najstarszym budynkiem użytkowanym jako schronisko turystyczne w Polsce.

Kuchnia regionalna

Na tradycyjne dania polskiej kuchni możemy się wybrać do Radomierza, do Zajazdu Gościniec.

Użyteczne informacje

• Zajazd Gościniec, Radomierz 112

• Zaplanuj wycieczkę:
• Janowice Wielkie – zamek Bolczów, znaki zielone, 0:45 h, 1.9 km, suma podejść 173 m, suma zejść 16 m
• Zamek Bolczów – Głaziska Janowickie znaki zielone, Głaziska Janowickie – Starościńskie Skały – Schronisko Szwajcarka znaki niebieskie, 2:14 h, 6.8 km, suma podejść 327 m, suma zejść 367 m.
• Szwajcarka – Sokolik, znaki czerwone, 0:45 h, 1.9 km, suma podejść 138 m, suma zejść 31 m.

Zaplanuj wycieczkę